ΕΝΑ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑ ΤΕΧΝΗΣ ΤΟΥ

ΑΙΓΥΠΤΙΩΤΗ ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΠΑΡΘΕΝΗ

 

Όπως αναφέρει η Νεφέλη Λυγερού : ¨Το έργο του Αιγυπτιώτη ζωγράφου ¨Η Αποθέωση του Αθανασίου Διάκου¨, όπου ταυτίζεται η ανάσταση και ανάληψη του ήρωα με την Ανάσταση του Χριστού, θεωρείται ένα από τα καλύτερα έργα στην Ευρώπη, ως η τελειότητα της ευρωπαϊκής ζωγραφικής των αρχών του 20^ου αιώνα. Σύμφωνα μάλιστα με τους ειδικούς, σε αυτόν συνδυάζονται δεξιοτεχνικά ποικίλες επιδράσεις, τόσο εικονογραφικές όσο και στιλιστικές¨.

Όπως αντιγράφουμε από το βιβλίο μας ¨Αιγυπτιώτες Εικαστικοί¨ (εκδ. Αγγελάκη), ο Κωνσταντίνος Παρθένης γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια στις 10/5/1878, γιος του Έλληνα καπνέμπορου Νικόλαου Παρθένη και της Ιταλίδας Ελισάβετ Ceresuoli. Φοίτησε στο γαλλόφωνο σχολείο Saint-Francois-Xavier των Ιησουϊτών στην Αλεξάνδρεια, αποκτώντας πολύγλωσση παιδεία. Το 1895 ήρθε από τη Βιέννη στην Αλεξάνδρεια ο Γερμανός συμβολιστής ζωγράφος Karl Wilhelm Diefenbach, που έμελλε να σταθεί ο σημαντικότερος δάσκαλός του. Ο Παρθένης τον ακολούθησε στην επιστροφή του στη Βιέννη και μαθήτευσε κοντά του έως τουλάχιστον το 1900, χρονιά που ο δάσκαλός του έφυγε στην Ιταλία, ενώ παράλληλα παρακολουθούσε μαθήματα μουσικής στο Ωδείο της πόλης. Εκεί έκανε και την πρώτη έκθεση του το 1899, ενώ το 1900 εξέθεσε έργα του στην Αθήνα. Στην Ελλάδα επέστρεψε το 1903 και αρχικά ασχολήθηκε με την αγιογραφία. Την περίοδο 1909-1914 έζησε στο Παρίσι, εκθέτοντας έργα και λαμβάνοντας σημαντικές διακρίσεις. Το 1909 παντρεύτηκε στο Αργοστόλι την Ιουλία Βαλσαμάκη, κόρη Κεφαλλονίτη βουλευτή και υπουργού. 1911 πηγαίνει στην Κέρκυρα και το 1917 μένει πλέον μόνιμα στην Αθήνα. Το 1918 πραγματοποιεί την πρώτη μεγάλη του έκθεση στο Ζάππειο, με τη φήμη του να μεγαλώνει διαρκώς, παίρνοντας παράλληλα αρκετά βραβεία. Το 1930 διορίζεται καθηγητής στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, θέση από την οποία παραιτείται το 1946 μην αντέχοντας το συντηρητισμό της Σχολής. Προς το τέλος της ζωής του πάσχει από παράλυση, σταματώντας κάθε του δραστηριότητα και τελικά πεθαίνει στις 25/7/1967 και κηδεύτηκε δημοσία δαπάνη.

Στον επικήδειο του, ο διευθυντής της Εθνικής Πινακοθήκης Μ. Καλλιγάς είχε πει πως : ¨Ο Παρθένης άνοιξε τα μάτια μας σε μία ακόμη, έως τότε άγνωστη, μορφή του τόπου μας. Απεκάλυψε μια κρυμμένη έκφραση της. Άλλαξε την πορεία της καλλιτεχνικής μας όρασης. Σφράγισε με την προσωπικότητα του μία κρίσιμη εποχή¨. Γενικότερα, στα έργα του, τα οποία διαπνέονται από ιδεαλισμό και αρμονία, κυριαρχούν οι φιγούρες και τα τοπία, ενώ το σχέδιο και το χρώμα συμπλέουν, απαλλαγμένα από το βάρος της ύλης, αποτυπώνοντας μία σχέση καθαρά ψυχική. Ας σημειωθεί πως οι πίνακες του πωλούνται σε ιδιαίτερα υψηλές τιμές στις διεθνείς δημοπρασίες.

 

Πηγές : ¨Πρώτο Θέμα¨, Αθήνα 12/11/2021 – ¨Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια¨, τ. 19, Αθήνα 1930, σ. 691 – ¨Ταχυδρόμος¨, Αλεξάνδρεια 1-12-25/5/1909, 14/2/1920 – www.el.wikipedia.org (29/3/2019) – ¨Καθημερινή¨, Αθήνα 17/4/2005 – ¨Αλεξανδρινός Ταχυδρόμος¨, Αλεξάνδρεια 22/8/2016 – ¨Μακεδονία¨, Θεσσαλονίκη 27/7/1967 – ¨Σκριπ¨, Αθήνα 18/6/1903 – ¨Οι μεγάλοι Έλληνες ζωγράφοι : Παρθένης Κωνσταντίνος¨, Αθήνα 2006

 

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

 

ΝΙΚΟΥ ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗ

¨Η ΑΙΓΥΠΤΙΩΤΙΚΗ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΣΕ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΑΙΓΥΠΤΟ¨

 

20 χρόνια εμπεριστατωμένης έρευνας, 400 πυκνογραμμένες σελίδες, 350 σπάνιες φωτογραφίες, 250 δυσεύρετες πηγές, 1.200 μικρές και μεγάλες ευεργεσίες, και 1.000 Αιγυπτιώτες ευεργέτες συνθέτουν το παζλ του βιβλίου αυτού, ένα παζλ που όταν ολοκληρώνεται στο τέλος της ανάγνωσης του κάνει υπερήφανο τον Έλληνα αναγνώστη.

          Η συνεισφορά των Αιγυπτιωτών Ελλήνων τόσο προς τη δεύτερη θετή πατρίδα, τη γη που τους γέννησε, τους φιλοξένησε και τους έθρεψε, την Αίγυπτο, όσο και προς την ιστορική κοιτίδα, την πολυαγαπημένη μάνα Ελλάδα, είναι κάτι παρά πάνω από σημαντική, αν και ως την κυκλοφορία αυτού του πονήματος ούτε είχε μελετηθεί επαρκώς, ούτε προβληθεί όσο της άξιζε, παρόλο που η συνεισφορά αυτή έχει αναγνωριστεί και από τα δύο κράτη και απ΄ τους λαούς τους.

          Τώρα, το βιβλιογραφικό, ερευνητικό και ιστορικό αυτό κενό γέμισε, αφού η ολοκληρωμένη παρουσίαση της αιγυπτιώτικης αυτής συνεισφοράς σε Ελλάδα και Αίγυπτο παρουσιάζεται με έναν τρόπο εύπεπτο, καταγράφοντας τις εκφάνσεις της χωρίς χρονολογική σειρά, ανάκατες, όπως οι μνήμες, που σαν τις καλούμε από τα βάθη της ψυχής δεν τις ξεχωρίζουμε ούτε ανάλογα με τις πατρίδες, ούτε με τους τομείς δράσης, ούτε με τον υποκειμενικό, ούτως ή άλλως, βαθμό σημασίας τους.

          Γνωστές και μοναδικές συγκεντρωμένες μνήμες αιγυπτιώτικης συνεισφοράς λοιπόν σε οικονομικό, κοινωνικό, πολιτιστικό, πολιτικό και  επιστημονικό επίπεδο αποτελούν το περιεχόμενο του 37^ου βιβλίου του Νίκου Νικηταρίδη, ο οποίος από πολλούς – με μία όντως υπερβολική διάθεση – χαρακτηρίζεται ως ο ¨Ηρόδοτος του Αιγυπτιώτη Ελληνισμού¨.

Το βιβλίο αυτό που δεν πρέπει να λείπει από κανένα αιγυπτιώτικο σπίτι – και όχι μόνο – κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αγγελάκη και μπορείτε είτε να το παραγγείλετε στο βιβλιοπωλείο σας, είτε να το ζητήσετε απ΄ ευθείας από τον συγγραφέα.