ΣΕΣΩΣΤΡΙΣ Ο ΚΑΤΑΚΤΗΤΗΣ ?

 

Χαλκογραφία του 1830 που απεικονίζει τον Σέσωστρι με το στρατό του

Ο Σενουσρέτ Α΄ ή όπως είναι γνωστός με το εξελληνισμένο όνομα του Σέσωστρις Α΄, ήταν ο δεύτερος Φαραώ της 12ης Δυναστείας της αρχαίας Αιγύπτου. Βασίλεψε από το 1971 π.Χ. έως το 1926 π.Χ. και ήταν ένας από τους πιο ισχυρούς Φαραώ αυτής της δυναστείας. Ήταν επίσης γνωστός με το όνομα του θρόνου του, Kheperkare, που σημαίνει ¨Η Ψυχή του Ρα γεννήθηκε¨.

Ο Σέσωστρις συνέχισε την επιθετική επεκτατική πολιτική του πατέρα του Ανεμενχέτ Α΄ εναντίον της Νουβίας, εδραιώνοντας έτσι τα επίσημα νότια σύνορα της Αιγύπτου στο Δεύτερο Καταρράκτη. Οργάνωσε επίσης εκστρατεία σε μια όαση της Δυτικής Ερήμου στην έρημο της Λιβύης, ενώ εγκαθίδρυσε διπλωματικές σχέσεις με κάποιες πόλεις στη Συρία και στη Χαναάν. Προσπάθησε ακόμη να κάνει την πολιτική δομή της χώρας πιο συγκεντρωτική με το να υποστηρίζει τους νομάρχες που ήταν πιστοί σ΄ αυτόν.

 

Στις ¨Ιστορίες¨ του Ηροδότου καταγράφεται μια ιστορία που έλεγαν Αιγύπτιοι ιερείς για ένα φαραώ, τον Σέσωστρι, που κάποτε οδήγησε ένα στρατό βόρεια στη Μικρά Ασία και μετά κατευθύνθηκε στα δυτικά μέχρι που πέρασε στην Ευρώπη, όπου νίκησε τους Σκύθες και τους Θράκες (πιθανώς στη σύγχρονη Ρουμανία και τη Βουλγαρία). Ο Σέσωστρις στη συνέχεια επέστρεψε στην Αίγυπτο, αφήνοντας αποίκους πίσω στο ποταμό Φάσις στην Κολχίδα. Ο Ηρόδοτος προειδοποιούσε τον αναγνώστη ότι αυτή η ιστορία ερχόταν από δεύτερο χέρι μέσω Αιγύπτιων ιερέων. Επίσης σημείωνε ότι οι Κόλχιδες ήταν κοινώς γνωστοί πως είναι Αιγύπτιοι άποικοι.

Σύμφωνα με το Διόδωρο τον Σικελιώτη – που τον αποκαλεί Σέσωψι – και το Στράβωνα, κατέκτησε ολόκληρο τον κόσμο, ακόμη και τη Σκυθία και την Αιθιοπία, χώρισε την Αίγυπτο σε διοικητικές περιφέρειες, ήταν δίκαιος, ενώ εισήγαγε σύστημα καστών στη χώρα και τη λατρεία του Σέραπη.

 

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

 

ΤΟ ΑΙΓΥΠΤΙΑΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΥ ΑΪΝΤΑΧΟ

 

Το Αιγυπτιακό Θέατρο είναι ένας αρχιτεκτονικός θησαυρός και ένα τοπικό ορόσημο των δυτικών Ηνωμένων Πολιτειών και συγκεκριμένα του Boise του Αϊντάχο. Η συνοικία που βρίσκεται είχε διάφορα μπαρ και συχνές ήταν οι βίαιες συμπεριφορές στους γύρω δρόμους. Ένας άντρας ονόματι Leo Falk αποφάσισε να ανατρέψει αυτήν την κακή δημοσιότητα, κυρίως για να επωφεληθεί το πολυκατάστημά του στο κέντρο της Boise, φτιάχνοντας ένα κινηματο-θέατρο. Από την άλλη, ο Frederick Hummel ήταν διάσημος αρχιτέκτονας του Boise και προσλήφθηκε για να βοηθήσει στο σχεδιασμό του θεάτρου. Πίεσε για ένα θέατρο ισπανικού στυλ, αλλά ο Falk επέμεινε σε ένα αιγυπτιακό θέμα. Ο Falk κέρδισε, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν σημάδια ισπανικής παρέμβασης, όπως τα κόκκινα πλακάκια ισπανικού στυλ στην οροφή.

Στις 19 Απριλίου 1927 το εκπληκτικό Αιγυπτιακό Θέατρο άνοιξε τις πύλες του για το κοινό με μεγαλοπρέπεια. Με πάνω από 1.600 θέσεις, το πλήθος που περίμενε ήταν τεράστιο και αμέσως πήρε μια θέση στην καρδιά του. Ο τοπικός Τύπος έγραψε ότι ¨ενσωματώνει τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της γης του Νείλου, από τις κολοβωμένες πυραμίδες που σχηματίζουν τους μεγάλους πυλώνες, μέχρι τους πυλώνες από μπουμπούκια λωτού με τις περίτεχνες τοιχογραφίες τους¨, ενώ οι μεγάλοι πυλώνες του λωτού που πλαισιώνουν την οθόνη βασίζονται σε αυτούς του Καρνάκ. Γενικότερα, η αρχιτεκτονική του θεάτρου είναι αιγυπτιακού αναγεννησιακού στιλ, εμπνευσμένη από τον πρόσφατα τότε ανακαλυφθέντα τάφο του Φαραώ Τουτανχαμών.

Η Fox Theatre Chain ανέλαβε τη λειτουργία του μερικά χρόνια μετά και το λειτούργησε έτσι μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1940. Αυτή την εποχή μετονομάστηκε σε Fox. Στις αρχές της δεκαετίας του ΄40 η αλυσίδα Paramount Theatre το αγόρασε και σ΄ αυτό οφείλεται η δεύτερη αλλαγή του ονόματος του. Δεδομένου ότι μια αντίπαλη αλυσίδα θεάτρου δεν ήθελε τον ανταγωνισμό στη μαρκίζα, πραγματοποιήθηκε διαγωνισμός για ένα νέο όνομα τριών γραμμάτων για το θέατρο. Ο νικητής ήταν η ADA (το όνομα της συζύγου του κυβερνήτη). Τη δεκαετία του ΄60 υπήρξε πίεση να γκρεμιστεί και να επανασχεδιαστεί, αλλά ένα κίνημα αναπτύχθηκε και το έσωσε.

Στη συνέχεια, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος μπήκε στην ιστορία του θεάτρου. Το όνομά του ήταν Earl Hardy. Η επιτροπή συντήρησης τον έπεισε ότι χρειαζόταν ένα θέατρο και του είπε να αγοράσει το Αιγυπτιακό από την Επιτροπή Αστικής Ανανέωσης. Από τότε ο Ερλ ερωτεύτηκε το θέατρο και όντας και ο ίδιος συντηρητής, το μέλλον του αποδείχθηκε τελικά σταθερό και ο φόβος της καταστροφής εξαφανίστηκε. Επειδή ο Earl Hardy αρρώστησε στις αρχές της δεκαετίας του 1990, η Anita Kay και ο εξίσου μαχητικός σύζυγός της, Gregory Kaslo, αποφάσισαν να εκπληρώσουν το όνειρο του Earl Hardy. Έτσι, ανακαίνισαν το 1999 και αποκατέστησαν το Αιγυπτιακό Θέατρο σε αυτό που γνωρίζουμε σήμερα.

 

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

 

ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ ΚΑΙ ΑΣΟΚΑ

 

          Λίγο χρόνο μετά την εγκαθίδρυση της Πτολεμαϊκής Δυναστείας στην Αίγυπτο, ο Πτολεμαίος Β΄ ο Φιλάδελφος (283-245 π.Χ.) άνοιξε εκ νέου το Κανάλι μεταξύ της Ερυθράς Θάλασσας και του Νείλου, χρηματοδότησε την αποστράγγιση της λίμνης Μοίριδος στην Όαση Φαγιούμ, ανακτώντας περίπου 1.200 τετραγωνικά χιλιόμετρα της γεωργικής γης, το οποίο έγινε γνωστό ως ο ¨Κήπος της Αιγύπτου¨, ενώ κάτω από την καθοδήγηση του τα έργα ανοικοδόμησης που είχε ξεκινήσει ο πατέρας του, όπως ο Φάρος και η Βιβλιοθήκη ολοκληρώθηκαν και το Μουσείο έγινε κέντρο των ελληνικών γραμμάτων, ανταγωνιζόμενο την Ακαδημία των Αθηνών. Στη Μεγάλη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, η Εβραϊκή Παλαιά Διαθήκη μεταφράστηκε στην Ελληνική για πρώτη φορά. Αυτό επέτρεψε στις εβραϊκές διδασκαλίες να εξαπλωθούν σε όλο τον μεσογειακό κόσμο, κάτι που μπορεί να είχε σημαντική επίδραση στην άνοδο του Χριστιανισμού μερικούς αιώνες αργότερα.

Αλλά ο Ιουδαϊσμός δεν ήταν η μόνη αναδυόμενη θρησκεία που επηρέασε την κουλτούρα της μεγάλης πόλης της Αλεξάνδρειας. Ο βουδιστής βασιλιάς της Ινδίας Ασόκα ο Μέγας (273-231 π.Χ.) απέστειλε επίσης βουδιστές ιεραποστόλους στην αυλή του Πτολεμαίου Β΄ και μάλιστα βουδιστικοί τάφοι βρέθηκαν στην Αλεξάνδρεια από αυτήν την εποχή. Έχει μάλιστα προταθεί ότι ορισμένοι Έλληνες φιλόσοφοι μπορεί να είχαν επηρεαστεί από το Βουδισμό την εποχή εκείνη και με τη σειρά τους να επηρέασαν την πρώιμη ανάπτυξη του Χριστιανισμού.

          Γενικότερα όμως, παρά τον ιεραποστολικό και προσηλυτιστικό ζήλο του Ασόκα και του νεότερου αδελφού του Μαχένδρα που οδήγησε τον Βουδισμό έως τα ελληνιστικά βασίλεια της Ανατολής, στις χώρες που επικρατούσε ο Ελληνικός Πολιτισμός δεν κατόρθωσε να αποδώσει καρπούς το βουδιστικό κήρυγμα.

 

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

 

ΜΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ, ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ

Ο ΑΪΝΣΤΑΪΝ ΣΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΟ

 

          Στις 2/2/1923 ο αλεξανδρινός ¨Ταχυδρόμος¨ καταγράφει τα εξής : ¨Αναμένεται εις Πορτ Σάιδ ο διάσημος Γερμανός σοφός καθηγητής Αϊνστάιν, του οποίου η θεωρία περί σχετικότητος έχει αναστατώσει τον επιστημονικόν κόσμον. Ο Αϊνστάιν είχε μεταβεί εις Τόκιο προσκληθείς υπό του Μικάδου δια να δώσει διαλέξεις περί της θεωρίας του. Επιστρέφων τώρα θα διέλθη εκ Πορτ Σάιδ και εκείθεν θα μεταβεί εις Παλαιστίνην όπου θα τον φιλοξενήσει ο Αρμοστής σερ Χέρμπερτ Σάμουελ¨.

          Μάλιστα, ο Αϊνστάιν με τη σύζυγο του Έλσα, αφού διέσχισαν τη Χερσόνησο του Σινά με το τρένο και έφτασαν στην παραλιακή πεδιάδα, σημείωσε στο ημερολόγιο του την πρώτη του εντύπωση για τους Αγίους Τόπους : ¨Ταξιδέψαμε σε μια πεδιάδα με πολύ πενιχρή βλάστηση¨.

          Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Πόρτο, φέρεται να συναντήθηκε με το διάσημο Αιγύπτιο θεωρητικό φυσικό Δρ. Αλί Μουσταφά Μοσχάραφα.

Στη φωτογραφία στο Πορτ-Σάιτ απεικονίζονται οι Αϊνστάιν με τους Μαξ Μουσλί και Σίλια Μουσλί-Τούρκελ.

Αυτό πάντως που ενδιαφέρει τους Αιγυπτιώτες είναι πως αφού οι Αϊνστάιν πέρασαν το πορθμείο της Καντάρας, φιλοξενήθηκαν στο σπίτι του Γρ. Μπελιβανάκη, προέδρου της εκεί Ελληνικής Κοινότητας.

 

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ