ΠΕΡΙ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ¨ΚΑΪΡΟ¨

Το παλαιό Κάιρο στα 1880 με το φακό του Zangaki

          Σύμφωνα με άρθρο του Γεράρδου Rohlfs που είδε το φως στα 1875, στους φελάχους και στους λοιπούς ιθαγενείς Αιγυπτίους το όνομα ¨Κάιρο¨ δεν είναι γνωστό. Γι΄ αυτούς η πρωτεύουσα είναι ¨Μασρ¨ ή ¨Μισρ¨, λέξη η οποία κατά τις επί του αντικειμένου αυτού σημειώσεις του Wertzstein είναι το παραδεδεγμένο σε όλη τη χώρα όνομα που αναλογεί στο ¨Μισραΐμ¨ της Παλαιάς Διαθήκης. Η δε απόδοση του ονόματος αυτού στην κυριότερη πόλη της επικράτειας δεν είναι κάτι νέο στη γεωγραφική ονοματολογία των Αράβων και των λοιπών αρχαίων φυλών, παρότι κατά τον Rohlfs το εναντίον συμβαίνει συνεχώς στα νεότερα χρόνια. Έτσι για παράδειγμα διάφορα έθνη καλούν την Τουρκική Αυτοκρατορία ¨Σταμπούλ¨ από το όνομα της πρωτεύουσας της, ενώ η Ρωσία στην Ανατολή είναι γνωστή υπό το όνομα ¨Μόσχα¨, όνομα της καθέδρας της.

          Το σημερινό Κάιρο κατά τον Wertzstein κείται επί της θέσεως αρχαίας πόλεως κτισθείσας από τους Πτολεμαίους, η οποία έφερε το όνομα ¨Ηγήρα-Βαβυλών¨. Το 19 έτος της Εγίρας η πόλη αυτή πολιορκήθηκε από τον Στρατηγό του Χαλίφη Ομάρ, Αμρ ελ Άση, ο οποίος έστησε τη σκηνή του προς βορρά της πόλης, με αποτέλεσμα να γίνει γρήγορα το κέντρο πολυάριθμων σκηνών, οικημάτων και παραπηγμάτων. Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα έλαβε μεγάλη έκταση και ονομάστηκε Ελ-φο-ςάτ (ήτοι σκηνή). Μετά 300 έτη (το 339 της Εγίρας) όταν η Αίγυπτος καταλήφθηκε από τον Γκοχάλ, αρχηγό των επιδρομέων της δυτικής Αφρικής, το όνομα του Ελ-φοστάτ αντικαταστάθηκε με το όνομα Ελ-Καχίρα, από το οποίο παράχθηκε η νεότερη ονομασία Κάιρο. Επιπλέον, την αρχή του οφείλει το όνομα στις περιστάσεις που συνόδευσαν την πολιορκία και την κατάληψη της πόλεως, διότι ο Γκοχάλ έφερε το στρατό του εκτός των οχυρωμάτων της πόλης και έτσι το σύνολο των σκηνών και παραπηγμάτων μεταβλήθηκε σε στρατόπεδο γνωστό με το όνομα Ελ-Καχίρα, ήτοι ¨ο κατακτητής¨, όνομα που ακολούθως δόθηκε σε όλη την πρωτεύουσα.

          Έτσι, τα διάφορα τμήματα του Καΐρου διακρίνονταν με τα ονόματα Ελ-φοστάτ, Μασρ και Μισρ. Στα δημόσια έγγραφα βρίσκουμε την πόλη να καλείται Καχίρα Μασρ (Κάιρον της Αιγύπτου), ενώ ο κοινός όχλος μένει πιστός στο αρχικό όνομα Ελ-Μασρ που αποτελεί την κατ΄ εξοχήν Αίγυπτο.

Πηγή : ¨Ημερήσια Νέα¨, Αλεξάνδρεια 29-10/8/1875

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΙΝΕΤΑ

          Στο βιβλίο μας ¨Οι Ελληνικές Κοινότητες στην Αίγυπτο¨ παρουσιάσαμε, μέσω σύντομων σημειωμάτων, τις ιστορικές διαδρομές των 36 Ελληνικών Κοινοτήτων της Αιγύπτου.

Στον επίλογο σημειώναμε όμως, πως ελληνικές παροικίες ή μεμονωμένα άτομα βρίσκονταν σε κάθε πόλη, πολίχνη και χωριό της αιγυπτιακής επικράτειας.

Ως χαρακτηριστικό και συνάμα ενδεικτικό παράδειγμα αξίζει να αναφερθεί η Σινέτα, που αναμφίβολα μπορεί να χαρακτηριστεί ως ελληνική.

Η Σινέτα λοιπόν απέχει 24 χλμ. από τη Μανσούρα και ήταν ένα συγκρότημα από 6 ελληνικά μεγάλα σπίτια, τα οποία περιβάλλονταν από κήπους. Η περιοχή αυτή σχηματιζόταν πάνω σ΄ ένα μικρό δέλτα του Νείλου και αποτελούσε ένα πραγματικό ελληνικό νησάκι από το 1920 και μετά. Έλληνες εγκατεστημένοι στα γύρω φελλαχοχώρια πήγαν εκεί και έκτισαν τα σπίτια τους σχηματίζοντας μια ενωμένη και αγαπημένη ελληνική παροικία.

Στην ακμή της η ελληνική Σινέτα είχε 25 Έλληνες και όταν αυτοί το καλοκαίρι μετέφεραν και τα παιδιά τους, ο αριθμός του έφθανε τους 40. Μεταξύ των εγκατεστημένων εκεί Ελλήνων ήταν ο Αθαν. Λαγόπουλος, ο κατόπιν Μέγας Ευεργέτης της Ιμβριακής Αδελφότητας, ο Δημ. Ανδριτσάκης, ο κατόπιν Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Μανσούρας, ο αδελφός του Πλάτων Ανδριτσάκης που αργότερα εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, ο Αναστ. Γερασίμου, ο ένθερμος πατριώτης από τη Σπάρτη, ο Ιωάννης Προβιάς, ο οποίος διεύθυνε το κτήμα του Αθαν. Ανδριτσάκη, ο αδελφός του Παν. Προβιάς, ο οποίος ήταν και ποιητής, ο Γεώργιος Κουτσούμης, οι αδελφοί Αρετού, ο Γεώργιος Ανδριτσάκης, ο Δημ. Θωμόπουλος, ο Ηλ. Τσάκωνας, ο Παν. Ανδριτσάκης και άλλοι οι οποίοι πέρασαν από εκεί δίνοντας ζωή στο ¨Ελληνικό Νησί¨.

Στις αρχές της δεκαετίας του ΄70 τα ελληνικά σπίτια είχαν πλέον πουληθεί, το 1963 ο τελευταίος Έλληνας Κυρ. Αρετός που είχε μείνει εκεί για 45 χρόνια διατηρώντας παντοπωλείο εγκατέλειψε το μικρό χωριουδάκι και η άλλοτε Ελληνική Σινέτα δεν υπήρχε πλέον, παρά ως ανάμνηση μιας μικρής ελληνικής παροικίας η οποία επί μισό αιώνα έπαλλε την καρδιά της στο εσωτερικό της Αιγύπτου γεμάτη ζωή και δραστηριότητα, διατηρώντας παράλληλα τα ελληνικά ήθη και έθιμα.

Πηγή : ¨Ταχυδρόμος¨, Αλεξάνδρεια 10/2/1963

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ