Παρασκευή 20 Δεκεμβρίου 2019




ΖΑΛΗ


Χριστούγεννα στο Πόρτο
κι η γκούζα με το χόρτο
ανασαίνει.
Σα να πετούν ελάφια
μα της ψυχής από την τάφια
αργοπεθαίνει.

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

Λεξιλόγιο
Πόρτο : Πορτ-Σάιτ
Γκούζα : Χαμηλός ναργιλές για χασίς
Τάφια : Κακής ποιότητας χειροποίητο κονιάκ

Τετάρτη 11 Δεκεμβρίου 2019





Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΤΙΜΗΤΙΚΟΥ ΤΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ 
ΕΥΘΥΜΙΟ ΣΟΥΛΟΓΙΑΝΝΗ


          Στην κατάμεστη φιλόξενη αίθουσα της Ακαδημίας Αθηνών τη Δευτέρα 9/12/2019 έλαβε χώρα η τελετή παρουσιάσεως και επιδόσεως του τιμητικού τόμου μνήμης για τον αείμνηστο Αιγυπτιώτη καθηγητή Ευθύμιο Σουλογιάννη, ομότιμο διευθυντή ερευνών της Ακαδημίας, την οποία διοργάνωσαν το Ίδρυμα Παιδαγωγικών Μελετών και Εφαρμογών και το σωματείο Οι Φίλοι της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας.
          Μετά από μια σύντομη εισαγωγή από το συντονιστή της εκδήλωσης Γενικό Γραμματέα του Συνδέσμου Ελληνο-Αιγυπτιακής Φιλίας κ. Νίκο Νικηταρίδη, το λόγο έλαβαν οι κ.κ. Χρύσα Μαλτέζου (Ακαδημαϊκός - τ. Διευθύντρια του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας), Ανδρέας Ζαΐμης (τ. Υπουργός - Πρόεδρος του σωματείου Οι Φίλοι της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας), Σπυρίδων Καμαλάκης (Πρόεδρος του Ιδρύματος Παιδαγωγικών Μελετών και Εφαρμογών - ε.τ. καθηγητής του Πανεπιστημίου Nizhny Novgorod), Λέανδρος Ρακιντζής (ε.τ. Αρεοπαγίτης - τ. Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης), Μανόλης Βαρβούνης (καθηγητής - Πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης), ενώ χαιρετιστήριες επιστολές απέστειλαν οι κ.κ. Στέφανος Ταμβάκης (τ. Πρόεδρος Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού) και Θεόδωρος Δαρδαβέσης (καθηγητής - κοσμήτορας της Ιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου), καθώς και ο εκπρόσωπος της Αιγυπτιακής Πρεσβείας.



          Ακολούθως επιδόθηκε ο τιμητικός τόμος από τον κ. Σπ. Καμαλάκη στη σύζυγο του εκλιπόντος κ. Άλκηστις Σουλογιάννη, ε.τ. Διευθύντρια του Υπουργείου Πολιτισμού, η οποία, συγκινημένη, στην αντιφώνηση της ευχαρίστησε τους παρευρισκομένους, μεταξύ των οποίων ήταν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πτολεμαΐδος κ. Εμμανουήλ ως εκπρόσωπος του Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας κ.κ. Θεοδώρου Β΄, ο Αιδεσιμολογιώτατος κ. Δημήτριος ως εκπρόσωπος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Ιερώνυμου, ο κ. Ανδρέας Καραμάνος, τ. Πρύτανης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, νυν και πρώην διπλωματικοί, ανώτατοι αξιωματικοί των Ενόπλων Δυνάμεων, η κ. Αικατερίνη Σοφιανού, Αρχόντισσα της των Αλεξανδρέων Εκκλησίας, ο κ. Εδμόνδος Κασσιμάτης, Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας, ο κ. Κώστας Μιχαηλίδης, Πρόεδρος του Συνδέσμου Αιγυπτιωτών Ελλήνων, πολλοί πρόεδροι και εκπρόσωποι σωματείων, κ.ά.
          Η εκδήλωση έκλεισε με μια μικρή δεξίωση, ενώ ο τιμητικός τόμος δόθηκε σε όλους όσοι τίμησαν με την παρουσία τους αυτό το φιλολογικο-ιστορικό μνημόσυνο και θυμητάρι αναγνώρισης της προσφοράς στα Γράμματα του αείμνηστου φίλου Ευθύμιου Σουλογιάννη.

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

Πέμπτη 5 Δεκεμβρίου 2019




ΕΛΛΑΔΙΤΙΚΕΣ ΠΕΝΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΟ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ



Λάτρεις του ωραίου οι Αιγυπτιώτες, δεν θα μπορούσαν να μείνουν ασυγκίνητοι από τις μουσικές μελωδίες του μπουζουκιού και του βιολιού, σε όλες τους τις μορφές.
Έτσι, εκτός από τους ντόπιους βιρτουόζους των οργάνων, που διασκέδαζαν με ποικίλο πρόγραμμα τους θαμώνες διαφόρων νυχτερινών κέντρων, ας αναφέρουμε τρεις ξεχωριστές περιπτώσεις Ελλαδιτών που γνώρισαν ιδιαίτερη επιτυχία στην αιγυπτιώτικη ¨πιάτσα¨.
Το καλοκαίρι του 1937 ο Σμυρνιός Γιάννης Ογδοντάκης (ψευδώνυμο του Γ. Δραγάτση), που θεωρείται ένας από τους καλύτερους δεξιοτέχνες βιολιού της γενιάς του, εμφανίστηκε στο Καζινό ¨Νιρβάνα¨ της Μαζαρίτας μαζί με τις γνωστές τραγουδίστριες της εποχής Μαρίκα Πολίτισσα και Φωφώ Θωμαΐδου έχοντας στο ρεπερτόριο τους ελληνικά ταγκό και ανατολίτικα τραγούδια.
Στα τέλη του 1953 ο Μανώλης Χιώτης με την πρώτη του σύζυγο Ζωή Νάχη εμφανίστηκαν στο αλεξανδρινό ¨Εξέλσιορ¨, έχοντας στο πλάι τους οργανοπαίκτες όπως οι Γ. Γοδαζίνος, Αθ. Καράμπελας και Κ. Μπογδάνος, ενώ το 1954 παίζουν στο καϊρινό ¨Ciro΄s¨ για να επιστρέψουν στην Αλεξάνδρεια και στο ¨Εξέλσιορ¨ ως τον Απρίλιο του 1954.
Ένα χρόνο μετά, στις αρχές του 1955, κατεβαίνει στην Αίγυπτο η Μαίρη Λίντα που τραγούδησε στο ¨Covent¨ του Καΐρου, αρχικά με 15νθήμερο συμβόλαιο που γρήγορα επεκτάθηκε για αρκετές ακόμη εμφανίσεις.
Και είναι τότε, με την επιστροφή της από τη Νειλοχώρα, που συναντά και σμίγει με τον Χιώτη προσφέροντας στο ελληνικό τραγούδι δεκάδες λαϊκές επιτυχίες.

Πηγές : ¨Ταχυδρόμος¨, Αλεξάνδρεια 29/12/1953, 14/1/1955 – ¨Φως¨, Κάιρο 25/6/1937 – ipop.gr (19/5/2019) – rebetiko.sealabs.net (25/6/2019) – el.wikipedia.org (25/6/2019)

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

Παρασκευή 29 Νοεμβρίου 2019




ΤΟ ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΝΟ ¨HOTEL PALESTINE¨


          Στην Αλεξάνδρεια του σήμερα το καλύτερο ίσως ξενοδοχείο της πόλης παραμένει το ¨Palestine¨. Και λέμε παραμένει διότι έχει συμπληρώσει 55 χρόνια ζωής.
          Πιο συγκεκριμένα εγκαινιάστηκε με κάθε επισημότητα στις 15/8/1964 από τον τότε Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης και Υπουργό Μορφώσεως και Διαφωτίσεως Μωχάμεντ Αμπντέλ Κάδερ Χάτεμ, τον οποίο και υποδέχθηκε ο Πρόεδρος του Δ.Σ. της Εταιρίας ¨Σέπαιρντ¨ που θα διεύθυνε το ξενοδοχείο.
          Κείμενο στον όρμο της Μοντάζας, κτίστηκε από την Αιγυπτιακή Εταιρία Ξενοδοχείων με σκοπό να στεγάσει τους Άραβες βασιλείς και προέδρους κατά την 2η Αραβική Συνδιάσκεψη Κορυφής στις 5/9.
          Ανεγέρθηκε σε 5 μήνες (4/3-20/8) και στοίχισε 900.000 λίρες, είχε 4 ορόφους και τον Οκτώβριο του ίδιους έτους θα προστίθονταν άλλοι 3. Σχεδιάστηκε από τους μηχανικούς Δρ Αμπντέλ Μεγκίντ Χαλίλ, Δρ Σαφίκ Χόσνυ και Δρ Ιμπραήμ Ράσεντ, καθηγητές πανεπιστημίου και οι τρεις, ενώ η διακόσμηση είχε ανατεθεί στον μηχανικό Σαλάχ Αμπντέλ Κερίμ. Έφθασε μέρα να εργάζονται στην οικοδομή 1.000 εργάτες, ουδέποτε δε ο αριθμός τους ήταν μικρότερος των 500.
          Είχε 14 σουίτες, οι 13 για τους Άραβες αρχηγούς κρατών και η 1 για τον Άχμετ ελ Σουέϊρι, αρχηγό της Παλαιστινιακής Αντιπροσωπείας.
          Κατά τα εγκαίνια, το πάρκο της Μοντάζας είχε λάβει φαντασμαγορική όψη, πολύχρωμοι λαμπτήρες είχαν τοποθετηθεί σε όλα τα δένδρα από την είσοδο του πάρκου ως το ξενοδοχείο. Στο ¨Ρον-Πουάν¨ μεγάλη κατάφωτη δεξαμενή συγκέντρωνε τις σημαίες των 13 Αραβικών Κρατών, τα οποία θα μετείχαν στη Συνδιάσκεψη.
          Το ξενοδοχείο βλέπει από τη μία προς τον όρμο της Μοντάζας και από την άλλη προς τον πευκώνα. Τα δωμάτια ήταν ευρύχωρα, με σαλόνια, λουτρώνες, ρυθμιζόμενο ¨αέρα¨, ραδιόφωνο και τηλεόραση, ενώ το σαλόνι ήταν αραβικού ρυθμού. Στο μέσο του χολ υπήρχε μία δεξαμενή με πίδακες νερού, οι τοίχοι ήταν σκεπασμένοι με μάρμαρο του Ασσουάν, τα έπιπλα είχαν κατασκευαστεί στην Αίγυπτο, το μαγειρείο ήταν μηχανοποιημένο με πελώρια ψυγεία και φούρνους, κτλ.
          Η ανάπτυξη του τουρισμού στην Αλεξάνδρεια και η ζήτηση δωματίων πολυτελείας επέβαλε όμως την επέκταση του. Έτσι, το 1971 προστέθηκαν άλλοι τρεις όροφοι, ενώ το 1987 ανέλαβε τη διοίκηση του η Helnan International Management Company ανακαινίζοντας το ολοσχερώς.
          Αξίζει να σημειωθεί πως τον Οκτώβριο του 2002 φιλοξένησε στα 217 ευρύχωρα δωμάτια του βασιλιάδες και προέδρους από διάφορες χώρες του κόσμου που είχαν επισκεφτεί την Αίγυπτο για τα ιστορικά εγκαίνια της νέας Βιβλιοθήκης Αλεξανδρείας.

Πηγές : ¨Ταχυδρόμος¨, Αλεξάνδρεια 14/8/1964, 28/8/1964, 17/11/1971 – www.historichotels.com.eg (14/11/2019)

                                                                                                           Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ 

Κυριακή 17 Νοεμβρίου 2019




ΟΤΑΝ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΣΥΝΑΝΤΟΥΣΕ ΤΟ ΟΙΝΟΠΝΕΥΜΑ
 ΣΤΗΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ ΤΟΥ 1971


          Στα 1971 ο γνωστός Έλληνας βιομήχανος ποτών της Αλεξάνδρειας Άγ. Σταματίου είχε την έμπνευση να κάνει τον Καβάφη…ούζο με άρωμα μαστίχας.
          Έτσι, στα κεντρικά καταστήματα ποτών Αλεξανδρείας και Καΐρου κυκλοφόρησαν όμορφες φιάλες με τη φωτογραφία του ποιητή και με ιδιόγραφο αντίγραφο του ποιήματος του ¨Κεριά¨, φιάλες με ουζάκι αρωματισμένο με μαστίχα.
          Ο Σταματίου, ποιητής κι ο ίδιος, πολύτιμος συνεργάτης του αλεξανδρινού ¨Ταχυδρόμου¨, εμπνεύστηκε το ποτό αυτό από ένα ανέκδοτο για τον ποιητή, που τον ήθελε όταν καλούσε κάποιον στο σπίτι του να τον κερνά μαστίχα και να του λέει με τη λεπτή φωνή του : ¨Τσίμπα και μια ελιά¨.
          Κάπως έτσι ο Καβάφης έγινε ούζο με μαστίχα και το πνεύμα συνάντησε το οινόπνευμα στην Αλεξάνδρεια του 1971.

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ


Σάββατο 9 Νοεμβρίου 2019




Η ΑΠΟΤΕΦΡΩΣΗ ΤΗΣ ΣΗΜΑΙΑΣ ΤΩΝ ΟΔΗΓΩΝ ΜΕΧΑΛΛΑΣ

Στον αδελφικό μου φίλο Πέτρο Σοφρά

Οδηγοί Μανσούρας 1954


Η σημαία για τους Αμερικανούς, μα και για όλους τους αυθεντικούς πατριώτες τους κόσμου, αποτελεί το απόλυτο εθνικό σύμβολο και η με οποιονδήποτε τρόπο καταστροφή της επισύρει βαριές ποινές.
Για δύο οργανώσεις όμως υπάρχει μια εξαίρεση όταν μία σημαία χρειάζεται να ¨αποσυρθεί¨ αφού πλέον δεν μπορεί να καθαριστεί ή να επισκευαστεί αρκετά καλά ώστε να ¨πνέει¨ με υπερηφάνεια. Οι οργανώσεις αυτές είναι οι Πρόσκοποι και οι Βετεράνοι των πολέμων, ενώ ο τρόπος ¨απόσυρσης¨ της σημαίας είναι η αποτέφρωση της.
Στο επίσημο Αμερικανικό Προσκοπικό Εγχειρίδιο και συγκεκριμένα στη σελίδα 76 αναφέρεται πως : ¨Μια σημαία που δεν επιδέχεται επιδιόρθωση μπορεί να καεί. Η σχετική τελετή οφείλει να διεξάγεται με αξιοπρέπεια και σεβασμό, ενώ η σημαία πρέπει να καεί ολοσχερώς ώστε να μείνουν μονάχα οι στάχτες της¨.
Γενικότερα η τελετή περιλαμβάνει αναλυτική αναφορά στην ιστορία της συγκεκριμένη σημαίας, δηλαδή αν αυτή ξεδιπλώθηκε σε πεδίο μάχης ή έπνεε σε κάποιο κυβερνητικό κτίριο ή αποτελούσε ένα οικογενειακό κειμήλιο για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μπορούμε δηλαδή να πούμε πως πρόκειται για την ¨κηδεία¨ της σημαίας.
Ειδικότερα για τους Προσκόπους, όταν έρθει η ώρα της αποτέφρωσης της, θα πρέπει να πιάσουν τις γωνίες της και να την κρατήσουν με τέτοιο τρόπο ώστε το κέντρο της να τεθεί πάνω στη φωτιά ώστε να καεί πρώτο και κατόπιν διπλώνοντας τις γωνίες προς το κέντρο, η σημαία να καεί ολοσχερώς χωρίς να ακουμπήσει στο έδαφος.
Μια τέτοια τελετή έλαβε χώρα το Μάρτιο του 1961, όταν πλέον οι Αιγυπτιώτες Έλληνες έφευγαν κατά κύματα από τη Νειλοχώρα, στη Μεχάλλα Κεμπίρ, μια πολίχνη στο Δέλτα του Νείλου. Για την ιστορία, αξίζει λοιπόν να αναδημοσιεύσουμε το σχετικό ρεπορτάζ του Δημ. Χριστοφίδη για μια τελετή που σπάνια πλέον γίνεται από τους Έλληνες Πρόσκοπους στη μητέρα πατρίδα :
¨Ένα ιστορικό γεγονός για τα παροικιακά της Μεχάλλας Κεμπίρ ήτο και η επιβλητική και συγκινητική τελετή της αποτεφρώσεως της σημαίας των Ελληνίδων Οδηγών που άλλοτε έδρασαν εις την πόλιν μας.
Την όλην τελετήν ανέλαβε το Τοπικό Τμήμα Οδηγών Μανσούρας – πόλης γειτονικής –  το οποίον επί τούτο επεσκέφθη την πόλιν μας.
Με την έπαρσιν της Σημαίας ήρχισεν η όλη τελετή ως και με τον παγκόσμιον Οδηγικόν Ύμνον.
Μετά την υπόσχεσιν Μεγάλων Οδηγών Μανσούρας, ωμίλησεν η Αρχηγός κ. Ρ. Δασκαλοπούλου και η Οδηγός Α. Καλατζιάν απήγγειλε με επιτυχίαν προς τη Σημαίαν.
Με το πρόσταγμα υποστάλη η Σημαία και η Τ.Ε. Οδηγών Δνις Π. Γιανναρίδου ωμίλησε προς τους παρευρισκομένους και κυρίως εις τας παλαιάς Οδηγούς Μεχάλλας, αφού συνεχάρη ιδιαίτερα της Δα Μ. Βασιλικού, η οποία έχουσα πλήρη συναίσθηση της Οδηγικής της Υποσχέσεως εφρόντισε να διαφυλάξη τόσα χρόνια σαν ιερά κειμήλια κάθε τι Οδηγικό από την παλαιάν ομάδα και κυρίως τη Σημαίαν, αφού αι συνθήκαι ηνάγκασαν να διαλυθή το τμήμα Οδηγών.
Τέλος, ενώ δάκρυα και συγκίνησις κατείχε τους πάντας, έγινεν η αποτέφρωσις και η στάχτη ετοποθετήθη εις κατάλληλον κομψόν αγγείον, το οποίον παρεδόθη εις τον διευθυντήν της σχολής κ. Χ. Χριστόπουλον προς διαφύλαξιν της.
Ο κ. Χριστόπουλος συγκεκινημένος ηυχήθη όπως η ιδέα του Οδηγισμού επικρατεί πάντοτε παντού. Τέλος, όλες μαζί αι παλαιαί Οδηγοί Μεχάλλας με τας Οδηγούς Μανσούρας έψαλαν το θαυμάσιο τραγούδι του ¨Αποχαιρετισμού¨.
Με τέτοιαν συγκινητικήν εικόνα και μεγαλείον της Οδηγικής ιδεολογίας έκλεισε η ιστορική αυτή τελετή¨.
Ας σημειωθεί πως το Σώμα Ελληνίδων Οδηγών Μεχάλλας Κεμπίρ είχε ιδρυθεί το 1940, ενώ όπως ο Φοίνικας αναγεννάται από τις στάχτες του, η μετατροπή της σημαίας μέσω του πυρός σε στάχτη συμβολίζει την ελπίδα της αναγέννησης και άρα της ανασύστασης του Σώματος σε πιο πρόσφορες συνθήκες.

Πηγές : ¨Ταχυδρόμος¨, Αλεξάνδρεια 26/3/1961 – www.quora.com (9/11/2019) – Ν.Νικηταρίδης ¨Τα Ελληνικά Σωματεία στην Αίγυπτο¨, εκδ. Αγγελάκη, Αθήνα 2015

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

Πέμπτη 7 Νοεμβρίου 2019




ΔΙΑΛΕΞΗ ΤΟΥ Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗ ΣΤΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΟΧΑΡΑΚΗ


Την Τρίτη 5/11/2019 έλαβε χώρα στην κατάμεστη αίθουσα του φιλόξενου Ιδρύματος Θεοχαράκη η διάλεξη του ιστορικού ερευνητή του Αιγυπτιώτη Ελληνισμού κ. Νίκου Νικηταρίδη με θέμα ¨Η συμβολή των Αιγυπτιωτών Ελλήνων στην Εμπορική και Επιχειρηματική ανάπτυξη της Αιγύπτου¨, μία διάλεξη που με επιτυχία διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Ελληνο-Αιγυπτιακής Φιλίας, Γενικός Γραμματέας του οποίου τυγχάνει ο διαλέκτης.
          Αφού ο Πρόεδρος του Συνδέσμου κ. Σπύρος Καμαλάκης εξήρε το ερευνητικό και συγγραφικό έργο του κ. Νικηταρίδη ως συνεχιστή των αείμνηστων ιστορικών Μ. Γιαλουράκη, Ευθ. Σουλογιάννη και Ιω. Χατζηφώτη, ο ομιλητής αναφέρθηκε διεξοδικά και μέσω σπάνιων εικόνων στην Αιγυπτιώτικη Προσφορά σε κάθε έκφανση της εμπορικής και επιχειρηματικής πρακτικής στη Νειλοχώρα, από τη γεωργία στον κινηματογράφο, κι από την εργοληψία στον τουρισμό, σκιαγραφώντας και τονίζοντας σπάνιες στιγμές τούτης της προσφοράς που εξέπληξαν θετικά το ακροατήριο.
          Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους μεταξύ άλλων ο πρώην υπουργός κ. Α. Ζαΐμης, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Γουϊνέας κ. Γεώργιος, ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Αιγυπτιωτών Ελλήνων κ. Κ. Μιχαηλίδης, ο ε.τ. Πρόεδρος του Συνδέσμου Αιγυπτιωτών Ελλήνων κ. Φ. Κοσσένας, ο Πρόεδρος του Συλλόγου Αμπετείου Σχολής κ. Μίμης Πιερής, ο Πρόεδρος του Οικοδομικού Συνεταιρισμού ¨Η Αποκατάστασις¨ του Άστεως Αιγυπτιωτών ναύαρχος ε.α. κ. Μάρκος Μάστρακας, ο Διευθυντής των Εκπαιδευτηρίων Δούκα κ. Α. Ψύρης, κ.ά.
          Η διάλεξη εντάσσεται στα πλαίσια προώθησης και ενδυνάμωσης της Ελληνο-Αιγυπτιακής Φιλίας, που αποτελεί βασικό στόχο του ομώνυμου Συνδέσμου.

Παρασκευή 1 Νοεμβρίου 2019




ALEXANDRIA BY NIGHT

Στη μνήμη του Μάνου Θεοδούλου

Διαφήμιση της ¨Τροπικάνα¨ του 1968


Στα 1962 προβλήθηκε στην ελληνική πρωτεύουσα η ταινία-ντοκιμαντέρ του Αιγυπτιώτη Νίκου Τσιφόρου ¨Η Αθήνα τη νύχτα¨, ένα περιδιάβημα μεταξύ άλλων στα νυχτερινά μαγαζιά και τη σχετική διασκέδαση των Αθηναίων και όχι μόνο.
Μια ανάλογη νυχτερινή βόλτα στα μαγαζιά της Αλεξάνδρειας το 1968-1969 θα μας πήγαινε στο ¨Παμ Παμ¨, στο ¨Ριτρόβο¨, στο ¨Φούτζι¨, στο ¨Ελίτ¨, στη ¨Σάντα Λουτσία¨, στου ¨Παστρούδη¨, στην ¨Καλλιθέα¨, στο ¨Μπλου Ντόλφιν¨, στου ¨Διαμαντάκη¨, στο ¨Γιωτ Κλαμπ¨, στο ¨Μπλου Περλ¨, στο ¨Νιου Μπαρ¨ (πρώην Γλέντζου), στην ¨Τροπικάνα¨, κ.ά.
Σ΄ αυτά κυρίως τα μαγαζιά εμφανίζονταν καμιά δεκαριά Έλληνες καλλιτέχνες που είχαν αναλάβει τη διασκέδαση των Αλεξανδρινών, καλλιτέχνες που αξίζει να τους δούμε από κοντά και να τους γνωρίσουμε καλύτερα με τη βοήθεια του Ι. Κάβουρα, αφού στιγμάτισαν μια εποχή που ο Αιγυπτιώτης Ελληνισμός είχε σιγά-σιγά αρχίσει να φθίνει…

Γιάννης Φραντζέσκος

Γιάννης Φραντζέσκος (μπουζούκι-τραγούδι) : Από το Κάιρο μας έρχεται ο τραγουδιστής που συνδυάζει το μπουζούκι με το λαϊκό τραγούδι. Πραγματικά είναι προτέρημα ο συνδυασμός αυτός. Αυτοδίδακτος ο Φραντζέσκος δεν έχει προτιμήσεις στο τραγούδι και με την ίδια επιτυχία ερμηνεύει το ελαφρό λαϊκό και το λαϊκό (βαρύ). Από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του ξεχωρίζει το τραγούδι ¨Πάρτε κύριε λαχεία¨ του Γκούτη. Το τραγουδάει δε ο Ζαγοραίος. Άρχισε τις εμφανίσεις του σε κέντρα το 1957 και ακολούθησε τουρνέ στο εξωτερικό, όπως στην αθηναϊκή ¨Αίγλη¨, στην Κύπρο, στη Μυτιλήνη, στην Κοζάνη, κ.ά. Από τους Έλληνες τραγουδιστές προτιμάει το Γαβαλά και τον Καζαντζίδη, ενώ από τους ξένους τον Αζναβούρ και τον Μασίας.
Τέρρυ (τραγούδι) : Ένα άλλο αστέρι του ελαφρού λαϊκού τραγουδιού είναι και η Τέρρυ. Βρισκόμενη στην Αλεξάνδρεια πρωτάρχισε να εμφανίζεται επαγγελματικά το 1966. Την ανέδειξε το Γιάννης Φραντζέσκος – και είναι υπερήφανη γι΄ αυτό – με τη βοήθεια του Τρίο Άλεξ. Της αρέσει να ερμηνεύει τα ελαφρά λαϊκά τραγούδια, το εκλεκτό της δε τραγούδι είναι ¨Ο χωρισμός¨ του Γαβαλά. Το ερμηνεύει μάλιστα σε διφωνία μαζί με τον Γιάννη Αργυρούδη, μέλος του Τρίο Άλεξ. Από τους Έλληνες τραγουδιστές προτιμά τον Καζαντζίδη και από τις τραγουδίστριες τη Δούκισσα και τη Μαρινέλα. Εμφανίστηκε στην Κύπρο στο κέντρο ¨Παρνασσός¨ και στο Κάιρο στο ¨Γκέισα¨. Στην Αλεξάνδρεια εμφανίστηκε στα ¨Νιου Μπαρ¨, ¨Μπλου Περλ¨ και τώρα συνεχίζει τις επιτυχίες της στο ¨Τροπικάνα¨.
Σταύρος Δαμιανίδης (μπουζούκι) : Από την Ελλάδα ήρθε ο Διαμαντίδης που συνδυάζει και αυτός το μπουζούκι και το λαϊκό τραγούδι. Τον ανέδειξε ο Γιάννης Βέλλας. Και εργάστηκε επαγγελματικά το 1958. Προτιμά τα ελαφρά λαϊκά, του αρέσουν όμως και τα λαϊκά (βαριά). Είναι το ένα σκέλος του ¨Ντούο Ορφέα¨. Η τελευταία του επιτυχία είναι το ¨Αντίο γλυκιά μου αγάπη¨ που το έγραψε και το συνέθεσε ο ίδιος. Από τους Έλληνες τραγουδιστές προτιμά τους Καζαντζίδη, Γαβαλά και Περπινιάδη. Πρωτοεμφανίστηκε στη Θεσσαλονίκη στο κέντρο ¨Αρζεντίνα¨. Έχει κάνει περιοδεία στο εξωτερικό. Εμφανίστηκε στην Τεχεράνη μαζί με τον Φίλιππο Χρυσοχού. Στην Αλεξάνδρεια εμφανίστηκε στο ¨Νιου Μπαρ¨ και τελευταίως στο ¨Τροπικάνα¨.
Φίλιππος Χρυσοχού (κιθάρα) : Είναι το άλλο σκέλος του ¨Ντούο Ορφέα¨ και το δεξί χέρι του Σταύρου Δαμιανίδη. Συνδυάζει και αυτός το τραγούδι με την κιθάρα. Αυτοδίδακτος, άρχισε τις εμφανίσεις του το 1960 ως επαγγελματίας. Του αρέσουν τα ελαφριά λαϊκά τραγούδια. Οι Έλληνες τραγουδιστές της προτιμήσεως του είναι ο Καζαντζίδης και ο Γαβαλάς. Από δε τις τραγουδίστριες η Πόλυ Πάνου. Από τους ξένους προτιμά τον Φρανκ Σινάτρα και τον Ντην Μάρτιν. Εμφανίστηκε σε τουρνέ στο εξωτερικό μαζί με τον Στ. Δαμιανίδη στην Τεχεράνη. Μόνος δε, μαζί με το συγκρότημα ¨Λος Αμίγκος¨ στο Λονδίνο και στο Κέντρο ¨Μουλέν Ρουζ¨.
Εστερλίτα (τραγούδι) : Ένα αστέρι του ευρωπαϊκού τραγουδιού είναι η Εστερλίτα. Ακολούθησε μικρή μαθήματα μουσικής από την Κα Νταλίνα. Αυτοδίδακτη, εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1960 στο κέντρο ¨Χάι Λάιφ¨ και ακολούθως στο ξενοδοχείο του Καΐρου ¨Atlas¨. Στην Αλεξάνδρεια εμφανίστηκε στου ¨Παστρούδη¨, στο ¨Σαν Στέφανο¨, στο ¨Μποργκ¨, στο ¨Ελίτ¨, στο ¨Νιου Μπαρ¨, στο ¨Μπλου Περλ¨ και τελευταία στο ¨Τροπικάνα¨. Της αρέσουν τα ευρωπαϊκά τραγούδια και τα ελαφρά ελληνικά. Από τα ξένα το Patsone Perte του Σέρτζιο Ενρίκο και το Cwore Mato του Μάριο Ζελινούτι. Από τα ελληνικά προτιμά το ¨Θα τα κάψω τα λεφτά μου¨. Από τους ξένους τραγουδιστές προτιμά τον Τσαρλς Αζναβούρ, από δε τους Έλληνες τον Καζαντζίδη και την Πόλυ Πάνου. Επιθυμία της είναι να σταδιοδρομήσει ως καλλιτέχνης στην Ελλάδα.
Μαρίνα (τραγούδι) : Άλλο ένα μεγάλο αστέρι του ελαφρού λαϊκού τραγουδιού είναι και η Μαρίνα. Αυτοδίδακτη, άρχισε να εμφανίζεται στο Καζινό ¨Sporting¨ της Αλεξάνδρειας το 1963. Κατόπιν έκανε τουρνέ στο εξωτερικό, επισκεπτόμενη την Κύπρο. Εκεί εμφανίστηκε στην ¨Ακρογιαλιά¨ της Λεμεσού, στον ¨Παρνασσό¨ της Αμμοχώστου και στο ¨Χρυσό Πύργο¨ της Λευκωσίας. Στην Αλεξάνδρεια εμφανίστηκε στο ¨Νιου Μπαρ¨, στο ¨Μπλου Περλ¨ και τελευταία στην ¨Τροπικάνα¨. Της αρέσουν τα ελαφρά λαϊκά και τα λαϊκά τραγούδια, τα οποία ερμηνεύει άψογα. Το τραγούδι που της αρέσει περισσότερο είναι το ¨Αφήστε με στον πόνο μου¨ του Γαβαλά. Από τους Έλληνες τραγουδιστές προτιμά τον Γαβαλά, την Πόλυ Πάνου και τη Βίκυ Μοσχολιού. Από τους ξένους τον Ενρίκο Μασίας και τον Φρανκ Σινάτρα.
Γιαννάκης Καταντζόγλου (μπουζούκι) : Το ¨χρυσό μπουζούκι¨, έτσι αποκαλείται ο Γιαννάκης Καταντζόγλου, ο οποίος άρχισε να εργάζεται επαγγελματικά το 1965 στο κέντρο ¨Νιου Μπαρ¨. Του αρέσουν τα βαριά λαϊκά τραγούδια και προτιμά από όλα αυτά το τραγούδι ¨Γύρνα παιδί μου¨ του Περπινιάδη. Από τους Έλληνες τραγουδιστές προτιμά τους Καζαντζίδη, Γαβαλά και Πόλυ Πάνου. Από τους ξένους τον Έλβις Πρίσλεϊ. Έκανε τουρνέ στην Κύπρο και στη Βηρυτό. Στην Κύπρο εμφανίστηκε στο ¨Αθήνα¨, ενώ στη Βηρυτό στο ¨Crazy Cat¨. Τώρα εμφανίζεται στην ¨Τροπικάνα¨.
Σιντερέλα (τραγούδι) : Γνωστή και ως ¨Καναρινάκι¨ είναι μία από τις καλές τραγουδίστριες. Αυτοδίδακτη, άρχισε να εμφανίζεται επαγγελματικά το 1964 στο ¨Μπλου Περλ¨. Της αρέσουν τα ελαφρά λαϊκά τραγούδια και αυτό που της αρέσει να ακούει και να τραγουδά είναι ¨Τα καλά όλου του κόσμου¨ του Γαβαλά με τη Ρία Κούρτη. Έχει μετάσχει σε τουρνέ στην Κύπρο και στο Λίβανο. Στην Αλεξάνδρεια δεν έχει εμφανιστεί σε κανένα άλλο κέντρο παρά στο ¨Μπλου Περλ¨ από το 1964 ως το 1968. Από τους Έλληνες τραγουδιστές προτιμά το Μενιδιάτη, κι από τους ξένους κανέναν.
Γιάννης Αργυρούδης (μπουζούκι, τραγούδι) : Ένα μεγάλο αστέρι που συνδυάζει το μπουζούκι με το τραγούδι. Αυτοδίδακτος εμφανίστηκε το 1964 στην Αλεξάνδρεια στο ¨L΄ Aiglon¨, στη ¨La Couerta¨, στο ¨New Bar¨, στο ¨Blew Pearl¨ και τελευταία στο ¨Tropicana¨. Στο Κάιρο εμφανίστηκε στο ¨Geisha¨ και στο ¨Cok d΄ Or¨, καθώς και στο ¨Acropolis¨, Έχει κάνει τουρνέ στο Λίβανο και εμφανίστηκε στο ¨Dar el Shower¨. Του αρέσουν τα ελαφρά λαϊκά τραγούδια και το τραγούδι του είναι ¨Ο χωρισμός¨ που το τραγουδάει σε διφωνία με την Τέρρυ. Από τους Έλληνες τραγουδιστές προτιμά το Γαβαλά και τη Γιώτα Λύδια.
Νικολαΐδης (κιθάρα, τραγούδι) : Το ¨πειρακτήρι¨ είναι ένας από τους καλύτερους κιθαρίστες. Συνδυάζει δε μαζί με την κιθάρα, το τραγούδι. Άρχισε να εργάζεται επαγγελματικά το 1960 στο ¨Pyramis¨. Είναι δε αυτοδίδακτος. Του αρέσουν τα ελαφρά λαϊκά τραγούδια, ενώ αυτό που προτιμά είναι το ¨Μη μου λέτε γι΄ αυτή¨ του Καζαντζίδη. Από τους Έλληνες προτιμά τον Καζαντζίδη, τον Αγγελόπουλο και τον Τσετίνη. Εμφανίστηκε σε πολλά κέντρα. Στο Λίβανο, στο Κάιρο στη ¨Γκέισα¨ και το ¨Cok d΄ Or¨, στην Αλεξάνδρεια στο ¨Ελίτ¨, στη ¨Σάντα Λουτσία¨, στο ¨Νιου Μπαρ¨, στο ¨Μπλου Περλ¨ και τελευταία στην Τροπικάνα.
Μίμης ο Λεβέντης (ντραμίστας) : Είναι ο καλύτερος ντραμίστας. Αυτοδίδακτος, άρχισε να εργάζεται επαγγελματικά στο κέντρο ¨Ακροπόλ¨ το 1961. Του αρέσουν τα λαϊκά τραγούδια και κυρίως ¨Το φινάλε¨ του Μπιθικώτση. Από τους Έλληνες τραγουδιστές προτιμά τον Καζαντζίδη. Έχει εμφανιστεί σε πάρα πολλά κέντρα και τελευταία με το Τρίο Άλεξ στην ¨Τροπικάνα¨.

Πηγές : ¨Ταχυδρόμος¨, Αλεξάνδρεια 9/8/1968, 2/1/1969

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

Παρασκευή 18 Οκτωβρίου 2019


ΕΝΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΕΓΑΡΟ ΣΤΟ ΚΑΪΡΟ ΤΟΥ 1875

Το Μέγαρο Ζιζίνια στην Αλεξάνδρεια στα 1862

Πριν την αυγή του 19ου αιώνα ήταν που άνθισε η ελληνική παροικία στην Αίγυπτο, γι΄ αυτό και ο Κ. Καβάφης αναφέρεται τόσο πρώιμα στην ¨Αλεξάνδρεια που χάνει¨, αισθανόμενος μια συναισθηματική παρακμή που επ΄ ουδενί δεν ήταν πραγματική, αφού οι Αιγυπτιώτες το μεσοπόλεμο ήταν πάνω από 150.000 και κρατούσαν τα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτιστικά σκήπτρα μεταξύ των ξένων στη Νειλοχώρα.
Σ΄ αυτό το κοσμοπολίτικο περιβάλλον λοιπόν, δεκάδες ήταν τα πανέμορφα και επιβλητικά κτίσματα ξένων και Ελλήνων παροίκων σε Αλεξάνδρεια και Κάιρο, όπως τo ινδουιστικής έμπνευσης παλάτι του Βαρώνου Empain στο Κάιρο, η βίλλα Αντωνιάδη στους ομώνυμους αλεξανδρινούς κήπους και το μέγαρο Ζιζίνια στην Πλατεία των Προξένων στην Αλεξάνδρεια.
Ελάχιστα από αυτά έχουν σήμερα διασωθεί. Ακόμη και οι φωτογραφίες τους είναι σπάνιες και πάντα σ΄ αυτές απεικονίζεται το εξωτερικό τους.
Έτσι, μια περιγραφή του 1875 ενός από αυτά και συγκεκριμένα του μεγάρου Ανδρέα Αυγερινού στο Κάιρο αποτελεί ένα σημαντικό ιστορικό αρχιτεκτονικό τεκμήριο που αξίζει να καταγραφεί :
¨Γνωσταί είναι και τοις πάσι κατάδηλοι αι από της εις τον Θρόνον της Αιγύπτου αναβάσεως της Α.Υ. του Χεδίβου καταβληθείσαι και ολοέν καταβαλλόμεναι αποτελεσματικαί ενέργειαι υπέρ του καλλωπισμού των επισημοτέρων πόλεων της Αιγύπτου, της Αλεξανδρείας, ιδίως δε του Καΐρου αποκατασθέντος ήδη Παρισίων της Ανατολής, δια τε τους αυτόθι σχηματισθέντας κήπους, τας ευρείας και τερπνάς πλατείας και οδούς του, τα ανεγειρόμενα πλούσια και μεγαλοπρεπή μέγαρα, τα θέατρα και λοιπά, όσα η μεγαλοφυΐα και καλαισθησία του Χεδίβου ακαταπαύστως επινοεί και πραγματοποιεί.
Εις την υπέρ των καθωραϊσμού της πρωτευούσης ενδελεχή της Α.Υ. μέριμναν προστίθεται και ο ζήλος των κατοίκων αυτής ιθαγενών τε και ξένων. Μεταξύ των παρά των τελευταίων τούτων οικοδομηθέντων μεγάρων διακρίνεται και το από τριετίας περίπου οικοδομούμενον μεγαλοπρεπές και πλουσιώτατον μέγαρον του κ. Ανδρέου Αυγερινού, Έλληνος το γένος, όπερ εις τους επισκεπτομένους αυτό λίαν ευαρέστους εμποιεί τας εντυπώσεις, ας σπεύδομεν να μεταδώσουμεν και τοις ημετέροις αναγνώσταις, εν συνόψει τα περί της οικοδομής ταύτης περιγράφοντες.
Το περί ου ο λόγος μέγαρον κείται εν τη ωραιοτέρα θέσει της Εσβεκίας απέναντι σχεδόν της μεγάλης οδού Κλοτ βέη και παρά την οικίαν του κ. Μενάση.
Εξετάζων τις μετ΄ ακριβείας την οικοδομήν ταύτην παρατηρεί ότι αύτη εκ θεμελίων κατεσκευάσθη ισχυρωτάτη, κομψοτάτη και ως άριστα διηρημένη κατά τα σχέδια του διεκεκριμένου Ιταλο-Ελβετού αρχιτέκτονος κυρίου Ταρκίνη.
Τα θεμέλια έχουσι βάθος 7 μέτρων και πλάτος 2 μέτρων εν τη βάσει και μέχρις εδάφους υψούται βαθμηδόν μετά πλάτους 1½  μέτρου, εκτίσθησαν δε επί βάσεως ύψους 1 και 30/00 μέτρου εξ ασβέστου, Ρωμαϊκού μίγματος και λίθων κατειργασμένων. Οι τοίχοι του ισογείου, μέχρι της πρώτης οροφής έχουν ύψος 6.30, πλάτος δε 0.80, εν ω εισίν αι αποθήκαι, και εν τη μεγάλη αιθούση ύψος 7.30, πλάτος δε 1 μέτρου.
Το ισόγειον συγκείται εκ μιας μεγάλης αιθούσης, μιας εισόδου ευρυχώρου, προ της ρηθείσης μεγάλης αιθούσης, οκτώ μεγάλων αποθηκών, κειμένων εις τα έμπροσθεν επί της μεγάλης προσόψεως της οικοδομής και δύο μεγάλων κλιμάκων οδηγουσών εις τα άνω.
Μεγαλοπρεπεστάτη είναι η μεγάλη αίθουσα, έχουσα μήκος 31 μέτρων και πλάτος 14 μέτρων, εντελώς ελευθέρα στηλών και πεποικιλμένη δι΄ αναλόγων κοσμημάτων ελληνικού ρυθμού.
Η κυρία είσοδος της μεγάλης αιθούσης φέρει θόλους και στήλας εξικνουμένες μέχρι της αιθούσης. Αι αποθήκαι ως έχουσι σήμερον δύνανται να χρησιμεύσωσι ως μέγα Bazar, αλλά και ευκόλως να διαιρεθώσιν εις δύο ή και άλλας αποθήκας.
Η πρώτη και δευτέρα οροφή έχουσιν ύψος 5.40 μέτρων, εκατέρα δε διαιρείται εις 4 οικίας, ων εκάστη έχει μεγάλα δωμάτια, αιθούσας, εξώστας προς την οδόν και άπαντα τα χρειώδη προς άνετον διαίτησιν.
Τρίτη οροφή εγερθήσεται υπεράνω των δύο κατωτέρων, επίσης εις 4 οικίας διηρημένη και απαραλλάκτως προς τας άλλας.
Η πρόσοψις της όλης οικοδομής κοσμηθήσεται λαμπρώς κατά τον ελληνικόν ρυθμόν, όστις θα καταστήσει αυτήν μεγαλοπρεπεστάτην και τερπνοτάτην¨.

Πηγή : ¨Ημερήσια Νέα¨, Αλεξάνδρεια 3-15/6/1875 – Αιγυπτιώτικο Αρχείο Ν.Νικηταρίδη

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ