ΑΜΠΕΤΕΙΑΝΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

 

Στιγμιότυπο από την εορτή στην Αμπέτειο Σχολή στις 30/12/1955

Βράδυ Χριστουγέννων του 1965. Ένα αεράκι φερμένο από το Νείλο κατέβαζε εκείνο το βράδυ το θερμόμετρο στους 20^ο και γέμιζε με δροσιά, την ήδη πλημμυρισμένη βεράντα από νιάτα και ευθυμία του κομψού εντευκτηρίου του Συλλόγου Αποφοίτων Αμπετείου που είχε κατάλληλα στεγαστεί.

Τα χριστουγεννιάτικα στολίδια διακοσμούσαν όλους τους χώρους του εντευκτηρίου και ιδιαίτερα τη βεράντα, η οποία από νωρίς είχε γεμίσει ασφυκτικά από κόσμο που έσπευδε να γιορτάσει τα Χριστούγεννα σ΄ ένα ευχάριστο, φιλικό και οικογενειακό περιβάλλον.

Η ορχήστρα των ¨Capris Boys¨ με τους τραγουδιστές Billy και Misso σκόρπιζε γλυκές μελωδίες και μοίραζε κέφι στους ρυθμούς της εποχής, με τα ζευγάρια των νέων να χορεύουν μέχρι το πρωί. Παράλληλα, οι διοργανωτές είχαν προνοήσει να μοιράσουν κοτιγιόν, σφυρίχτρες και άλλα χριστουγεννιάτικα παιχνίδια που συνέτειναν έτι περισσότερο στη διασκέδαση.

Η έκπληξη που επεφύλαξε ο Σύλλογος στους θαμώνες ήταν η δεσποινίδα Κοσσένα, η οποία μετά τα μεσάνυχτα με την κρυστάλλινη φωνή της τραγούδησε τόσο εορταστικές, όσο και άλλες ελληνικές επιτυχίες, καταχειροκροτούμενη. Τη σκυτάλη κατόπιν πήρε ο γνωστός τραγουδιστής του κόρου της Όπερας του Καΐρου Κώστας Νικολαΐδης που ενθουσίασε το κοινό, ενώ επακολούθησε τόμπολα και ένα εξαιρετικό δείπνο.

Χάρις στη συμβολή του Προέδρου Ιωάννη Ματθαίου και των Συμβούλων Παναγιώτη Αμπελικιώτη, Γιώργου Χέλμη και Γιώργου Βαλλά, η βραδιά υπήρξε επιτυχής από κάθε άποψη, μια βραδιά που τίμησαν με την παρουσία τους ο Πρόξενος Ελ. Ηλιόπουλος, ο Βουλευτής της ΕΡΕ Αναγνωστόπουλος, ο Κοινοτικούς Επίτροπος Ι. Λιούφης, ο ιατρός Παχύγιαννης, ο ποιητής Λουκάς Χριστοφίδης, κ.ά.

 

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

 

ΥΨΙΣΤΗ ΤΙΜΗ !!!

Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ ΤΙΜΗΣΕ ΤΟΝ ΝΙΚΟ ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΣΤΟΝ ΑΙΓΥΠΤΙΩΤΗ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ 

ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ

 

Ύψιστη τιμή επιφύλασσε η Ακαδημία Αθηνών κατά την πανηγυρική της συνεδρία της 20/12/2022 στον ποιητή, λογοτέχνη και συγγραφέα Νίκο Νικηταρίδη τιμώντας τον ¨για το συνολικό του έργο στη μελέτη της Ιστορίας του Αιγυπτιώτη Ελληνισμού, στην προαγωγή της οποίας τα μέγιστα συνέβαλε¨.

Όταν δε μαζί του τιμήθηκαν άνθρωποι του πνεύματος όπως ο Ευγένιος Τριβιζάς, ο Τίτος Πατρίκιος και ο Μιχάλης Γκανάς, η τιμητική αυτή διάκριση αποκτά ακόμη περισσότερη αξία.

Κατά την έξοδο του από την εκδήλωση, ο καταξιωμένος και βραβευμένος πλέον Ιστορικός του Αιγυπτιώτη Ελληνισμού Ν. Νικηταρίδης, ιδιαίτερα συγκινημένος, δήλωσε : ¨Κατ΄ αρχήν η τιμή είναι των τιμώντων και κατά δεύτερον τούτη η τιμή ανήκει και αντανακλά στους Αιγυπτιώτες Έλληνες απανταχού, που οι ίδιοι και οι προπάτορες τους στη σύγχρονη εποχή κατόρθωσαν τόσα πολλά στη διάρκεια δύο αιώνων φιλοξενούμενοι στα άγια χώματα της Αιγύπτου. Έναν Αιγυπτιώτη Ελληνισμό για τον οποίο αισθανόμαστε υπερήφανοι, αφού δημιούργησε 36 κοινότητες, έκτισε 57 εκκλησίες, ίδρυσε 800 σωματεία και δεκάδες σχολεία, έναν Αιγυπτιώτη Ελληνισμό που πλάι στον αιγυπτιακό λαό ξεχώρισε, αγαπήθηκε και παρά τις αντιξοότητες παραμένει σημαντικά ενεργός στην αγαπημένη Νειλοχώρα¨.

Η βραδιά, εκτός από την ανακοίνωση του Πίνακα των Τιμωμένων, περιελάμβανε ομιλία του Προέδρου της Ακαδημίας Αντωνίου Ρεγκάκου με θέμα ¨Οι ανθρωπιστικές σπουδές στο Ανθρωπόκαινο¨, ενώ ο Γενικός Γραμματέας Χρήστος Ζερεφός ανέγνωσε την έκθεση με το έργο της Ακαδημίας για το έτος 2022.

Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο τ. Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος, ο Υφυπουργός Παιδείας Άγγελος Συρίγος, ο Επίσκοπος Ευρίπου Χρυσόστομος, ο Γενικός Γραμματέας Ανώτατης Εκπαίδευσης Οδυσσέας Ζώρας, ο βουλευτής Νίκος Φίλης, εκπρόσωποι των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων με επικεφαλής τον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ στρατηγό Κωνσταντίνο Φλώρο, κ.ά.

 

Η ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΕΛΙΟΥ ΛΙΘΟΥ

ΤΗΣ ΣΑΛΒΑΓΕΙΟΥ ΣΧΟΛΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ

 

Τα αργυρά μύστρο και σφυρίο με τα οποία η Αργίνη Μπενάκη-Σαλβάγου έθεσε το θεμέλιο λίθο της Σαλβαγείου Σχολής και τα οποία προσέφερε το 1997 η Ιουλία Σαλβάγου-Μελά στο Σύλλογο Αποφοίτων Σαλβαγείου Εμπορικής & Επαγγελματικής Σχολής Αλεξανδρείας εις μνήμην του Κωνσταντίνου Σαλβάγου

Το αλεξανδρινό ημερολόγιο έγραφε : Σάββατο, 7/4/1906. Ευρύτατος χώρος στο απέραντο γήπεδο της Ελληνικής Κοινότητας, όπου θα ανεγείρετο η Σαλβάγειος Σχολής, είχε στεγαστεί με όμορφα πολύχρωμα παραπετάσματα και περιφραχτεί στις τρεις πλευρές, σχηματίζοντας έτσι μία λαμπρή και γραφικότατη αίθουσα για την υποδοχή των προσκεκλημένων, πάνω από την οποία κυμάτιζαν ελληνικές σημαίες έχοντας στη μέση τη σημαία της φιλόξενης χώρας στην οποία ζούσε και προόδευσε η παρά το Νείλο μικρογραφία του Ελληνισμού.

          Οι μαθητές των ανώτερων τάξεων του Αβερωφείου Γυμνασίου και την Τοσιτσαίας Σχολής υπό τις οδηγίες καθηγητών και διδασκάλων και οι μαθήτριες των ανώτερων τάξεων του Αβερωφείου Παρθεναγωγείου μετά της διευθύντριας Υπατίας Στάμπα και των διδασκαλισσών προσήλθαν από νωρίς και παρατάχθηκαν καθόλη την ανοιχτή πλευρά του χώρου, ενώ η Ελληνική Φιλαρμονική Αλεξανδρείας υπό τον δε Μάρζη είχε λάβει θέση πλάι στην είσοδο και ανέκρουε διάφορα εμβατήρια.

          Τους προσερχόμενους υποδεχόταν ο Αντιπρόεδρος της Κοινότητας Μ. Συναδινός και ο Δημοσθ. Ταμβακόπουλος, ζωηρότατη δε ήταν η κίνηση των αμαξών και κατά την οδό Αναπαύσεως και κατά την άλλη οδό από τους αφικνούμενους στην εορτή με τον ηλεκτρικό τροχιόδρομο.

          Πολύ πριν την ταχθείσα για την τελετή ώρα, είχε γεμίσει ο υπόστεγος χώρος από τους πρόκριτους, τις κυρίες και τις δεσποινίδες τους, δημιουργώντας ένα λαμπρό θέαμα από ότι καλύτερο είχε να επιδείξει η παροικία σε επιστήμες, γράμματα, πλούτο και κοινωνική εκτίμηση.

          Η Α.Ε. ο Υποδιοικητής Αλεξανδρείας, ο Γενικός Πρόξενος της Αγγλίας, ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας μετά του ανώτερου προσωπικού του Προξενείου, προσέρχονταν ο ένας μετά τον άλλον και γίνονταν δεκτοί από την Κοινοτική Επιτροπή, ενώ η Φιλαρμονική ανέκρουε διαδοχικά τον αιγυπτιακό, αγγλικό και ελληνικό ύμνο, με τον τελευταίο να χαιρετίζει και την Α.Θ.Μ. τον Πατριάρχη μετά τον ανώτερο κλήρο. Μεταξύ των επισήμων ξένων διακρίνονταν ο Γενικός Διευθυντής της Δημαρχίας και ο Σις Βέης.

          Τα βλέμματα όλων συγκέντρωνε η δεσποινίδα Σαλβάγου και οι αντάξιοι αυτής και του αοιδίμου συζύγου της γιοι, προφανής δε ήταν η προσπάθεια την μητέρας και των παιδιών της να κρύψουν τη βαθιά τους συγκίνηση.

          Ο Πατριάρχης τέλεσε τον Αγιασμό και καθαγίασε με τις ευχές της Εκκλησίας τον αιωρούμενο από το βαρούλκο ογκώδη θεμέλιο λίθο, ενώ κατόπιν κάλεσε την Αργίνη Σαλβάγου να επιχρίσει με αργυρό μίστρο και να πλήξει με αργυρό σφυρίο τον κατατεθέντα θεμέλιο λίθο. Και εκτός από τη θεσπέσια μορφή της κόρης του Μπενάκη και της συζύγου του Σαλβάγου, φάνηκε στα μάτια όλων η συγκίνηση και η υπερηφάνεια διότι ο λίθος αυτός του ιερού και εθνικού ιδρύματος δεν θεμελιώθηκε μόνο επί της γης, αλλά και επί των καρδιών και επί της ευγνωμοσύνης των επερχόμενων γενιών.

          Μετά την κατάθεση του θεμελίου λίθου ο Πρόεδρος της Κοινότητας Εμμ. Μπενάκης έβγαλε λόγο, ο οποίος διακόπηκε από ζητωκραυγές υπέρ του Γεωργίου Ζερβουδάκη όταν αναγγέλθηκε η γενναία δωρεά του.

          Τον Μπενάκη διαδέχθηκε ο Γενικός Πρόξενος Ν. Σκωτίδης, ενώ κατόπιν το λόγο πήρε ο πρωτεργάτης της όλης εορτής Μιχαήλ Σαλβάγος, ο οποίος μέσω χειροκροτημάτων ανακοίνωσε τη γενναία απόφαση του Μπενάκη να συστήσει Ορφανοτροφείο, ανακοίνωση που εκείνος απέφυγε να κάνει λόγω μετριοφροσύνης. Τελευταίος μίλησε ο Πατριάρχης που ευλόγησε το έργο της οικογένειας Σαλβάγου.

          Πλουσιότατο κυλικείο και άφθονος καμπανίτης συμπλήρωσε την εθνική αυτή εκδήλωση υπό τους ήχους της Φιλαρμονικής που λάμπρυνε την εορτή και ενθουσίασε την παροικία.

          Ας σημειωθεί τέλος η γενικότερη συμβολή του Αντιπρόεδρου της Κοινότητας Μικέ Συναδινού, αφού με τις κατάλληλες ενέργειες του παρά την Κυβέρνηση και τους Άγγλους οφείλεται κυρίως το γεγονός πως η Κοινότητα απέκτησε σε ευτελή τιμή – στο 1/3 της πραγματικής αξίας του – το απέραντο γήπεδο στο Σάτμπι, στο οποίο θα ανεγείρονταν τα ευαγή αυτά ιδρύματα του Αιγυπτιώτη Ελληνισμού.

          Τέλος, ευοίωνο τεκμήριο της αλληλεγγύης μεταξύ των ελληνικών παροικιών χαρακτηρίστηκε το συγχαρητήριο τηλεγράφημα που απέστειλε στον Εμμ. Μπενάκη, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου Ρόστοβιτς Βέης.

                                                                                                            Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

 

ΟΙ ΚΑΪΡΙΝΟΙ ΤΙΜΗΣΑΝ ΤΟΝ Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗ

ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

¨ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΪΡΟ¨

          Στο κατάμεστο και πάντα φιλόξενο εντευκτήριο του Συνδέσμου Αιγυπτιωτών Ελλήνων έλαβε χώρα την Παρασκευή 2 Δεκεμβρίου η παρουσίαση του 39^ου βιβλίου του καταξιωμένου ιστορικού του Αιγυπτιώτη Ελληνισμού Νίκου Νικηταρίδη με τίτλο¨ Το Ελληνικό Κάιρο¨, σε συνδιοργάνωση του Συνδέσμου και του Συλλόγου Ελλήνων Καΐρου.

          Η εκδήλωση ξεκίνησε με σύντομη αναφορά στο έργο του συγγραφέα από τη Γενική Γραμματέα του Συλλόγου Ελλήνων Καΐρου Μαίρη Ηλιάδη, ενώ κατόπιν τη σκυτάλη πήρε η κεντρική ομιλήτρια της βραδιάς, γνωστή δημοσιογράφος και ιστορική ερευνήτρια Μαρία Αδαμαντίδου, η οποία με γλαφυρό λόγο και καίριες επισημάνσεις παρουσίασε το βιβλίο, με τη βοήθεια φωτεινών διαφανειών. Αναφερόμενη δε στο γενικότερο έργο του συγγραφέα, τόνισε πως με τη διάσταση που έχει πάρει αυτό ομοιάζει πλέον με μία ¨εγκυκλοπαίδεια¨ του Αιγυπτιώτη Ελληνισμού. Τέλος, το λόγο πήρε ο ίδιος ο Ν. Νικηταρίδης, ο οποίος έκανε μια ιστορική αναδρομή στη ιστορική και αιγυπτιώτικη πορεία του εν γένει από το 1985, για να καταλήξει σε ευχαριστίες προς όλους όσοι τον στήριξαν σ΄ αυτήν.

          Ακολούθησε η προσφορά αναμνηστικών διπλωμάτων στους Μ. Αδαμαντίδου και Ν. Νικηταρίδη από τον Πρόεδρο του Συνδέσμου Αιγυπτιωτών Ελλήνων Κ. Μιχαηλίδη και τον Επίτιμο Πρόεδρο του Συνδέσμου Φ. Κοσσένα αντίστοιχα, ενώ η Μ. Ηλιάδη απένειμε εκ μέρους σου Συλλόγου Ελλήνων Καΐρου στον Ν.Νικηταρίδη τιμητική πλακέτα για τη μεγάλη συγγραφική προσφορά του στον Αιγυπτιώτη Ελληνισμό.

Ας σημειωθεί πως το πόνημα ¨Το Ελληνικό Κάιρο¨ στις 350 σελίδες του παρακολουθεί την ιστορική πορεία των Ελλήνων του Καΐρου στη διάρκεια δύο αιώνων – συν εκείνων της Ηλιουπόλεως, του Ζεϊτούν και του Χελουάν που σήμερα ανήκουν πλέον στον ίδιο αστικό ιστό –καταγράφοντας κοινότητες, σωματεία και σχολεία, δράσεις και πράξεις μιας μεγάλης και σημαντικής παροικίας της Αιγύπτου και του Απόδημου Ελληνισμού γενικότερα, που συνεχίζει απρόσκοπτα έως σήμερα την πορεία της στον πανδαμάτορα χρόνο υπό τη σκιά των Πυραμίδων.

Το βιβλίο αυτό των εκδόσεων Αγγελάκη μπορεί να βρεθεί στα μεγάλα αθηναϊκά βιβλιοπωλεία ή κατόπιν παραγγελίας σε όλα τα βιβλιοπωλεία της χώρας.

 

[Φώτο Στ. Κυρίτσης]

 

60 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΤΣΑΓΚΑΡΑΔΑ

Ο Κώστας Τσαγκαράδας είχε γεννηθεί στη Ζαγορά το 1889 και φοίτησε στο εκεί δημοτικό σχολείο. Το 1897 εγκαταστάθηκε στη Μίνια, όπου εργαζόταν ο πατέρας του, συνεχίζοντας τις εγκύκλιες σπουδές του στο εκεί κοινοτικό σχολείο. Το 1905 πήγε στην Αλεξάνδρεια και ως το 1912 εργάστηκε ως υπάλληλος στον εμπορικό Οίκο Γ. Κανισκέρη.

Το 1908 δημοσίευσε το πρώτο του κείμενο στην αλεξανδρινή εφημερίδα ¨Ταχυδρόμος¨, μια κριτική για την ερμηνεία της Σάρα Μπερνάρ στον ¨Αετιδέα¨. Υπήρξε ¨Νεοζωϊστής¨, οπαδός της Ακαδημίας Σκληρού, της Βιβλιοθήκης του Μεταξά, της ¨λέσχης¨ του Στέφανου Πάργα και άλλων φιλολογικών κέντρων της εποχής. Το 1909 αποχώρησε από τη ¨Νέα Ζωή¨ (1904-1916, 1922-1927) και γίνεται συνιδρυτής του περιοδικού ¨Σεράπιον¨ (1909-1910), στο οποίο δημοσιεύει ηθογραφικά διηγήματα εμπνευσμένα από τη ζωή των Αιγυπτίων, απεικονίζοντας τη σκληρή πραγματικότητα των φελλάχων. Ο Μανώλης Γιαλουράκης σημειώνει πως ο Τσαγκαράδας ¨έχει μια θέση πρωτοπόρου στα Αιγυπτιώτικα Γράμματα, αφού πρώτος αυτός προσανατόλισε την πεζογραφία των Αιγυπτιωτών προς τη ζωή του λαού της χώρας¨.

Μετά την επιστράτευση του στους Βαλκανικούς (1912-1914) εγκαθίσταται μόνιμα στο Ασσιούτ, ασχολούμενος με το εμπόριο βάμβακος. Μάλιστα, χρημάτισε Πρόεδρος της εκεί ελληνικής κοινότητας την περίοδο 1920-1931, καθώς και αντιπρόσωπος του Έλληνα Προξένου της Μίνιας.

Το 1924 εκδόθηκε το μυθιστόρημα του ¨Ναμπία¨, το οποίο το 1954 μεταφράστηκε και στα αραβικά (το μόνο μέχρι τότε) υπό τον τίτλο ¨Κόρη του Ασσιούτ¨, μυθιστόρημα με καθαρά αιγυπτιακή υπόθεση. Το 1925 κυκλοφορούν τα ¨Χικαγιάτ¨, διηγήματα εμπνευσμένα από τη ζωή των νομάδων και των φελλάχων, το 1946 ¨Τα προβλήματα της ξενητειάς¨, ένα χρονικό των μεταφυτευμένων βλαστών του Ελληνισμού στη Νειλόρρυτη κοιλάδα και το 1951 ¨Το βιβλίο του Πτα Χοτέπ¨ που περιέχει κείμενα του αρχαίου Αιγυπτίου σοφού και πληροφορίες για την αρχαία αιγυπτιακή λογοτεχνία. Έγραψε επίσης δύο βιογραφίες : ¨Απόστολος Γ. Κωνσταντινίδης : Σκιαγραφία ή εγκώμιον συναλλαγής σαράντα πέντε χρόνων¨ (1951) και ¨Μωχάμεντ Ναγκίμπ : Ο εθνάρχης της Αιγύπτου¨ (1953).

Μέλος της αλεξανδρινής τεκτονικής Στοάς ¨Μέγας Αλέξανδρος¨ από το 1919 και σύζυγος από το 1928 της Ευαγγελίτσας Δ. Πύργου, πέθανε στην Αθήνα το Δεκέμβριο του 1962.

Υ.Γ. : Για περισσότερες πληροφορίες διαβάστε το εξαιρετικό πόνημα της Ελένης Κονταξή ¨Κώστας Τσαγκαράδας : Ένας λόγιος της διασποράς στην Αίγυπτο του 20^ου αιώνα¨, Βόλος 2008

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

 

¨ΕΦΥΓΕ¨ Ο ΑΙΓΥΠΤΙΩΤΗΣ ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΠΛΑΤΩΝ ΛΑΜΠΡΟΥ

 

Είχε γεννηθεί στο Μιτ Γαμρ το 1926 και φοίτησε στην Ξενάκειο και Αμπέτειο Σχολή του Καΐρου. Το 1956 εγκαταστάθηκε στο Χαρτούμ και το 1958 στην Αθήνα. Έκανε ελεύθερες σπουδές ζωγραφικής κοντά στους Εμμ. Αύγουστο, Ν. Νικολαΐδη και Γ. Χίντζογλου. Τα έργα του, επηρεασμένα από τον ιμπρεσιονισμό και τον μεταϊμπρεσιονισμό, παρουσιάστηκαν σε ατομικές εκθέσεις σε Κάιρο και Αθήνα, ενώ συμμετείχε και σε διάφορες ομαδικές εκθέσεις. Ας σημειωθεί πως το 2014 έλαβε χώρα μια αναδρομική του έκθεση στο Πολιτιστικό Κέντρο ¨Φλοίσβος¨ του Παλαιού Φαλήρου. Παράλληλα με τη ζωγραφική, απασχολήθηκε για τέσσερεις δεκαετίες ως γραφίστας σε μεγάλες διαφημιστικές εταιρίες. Πέθανε στα μέσα Νοεμβρίου 2022.

 

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

 

ΤΟ 39^ο ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗ ΕΙΝΑΙ ΓΕΓΟΝΟΣ !

 

Εν μέσω κρίσης και με τη στήριξη αγαπητών του φίλων ο καταξιωμένος ιστορικός του Αιγυπτιώτη Ελληνισμού Νίκος Νικηταρίδης κυκλοφόρησε το 39^ο βιβλίο του με τίτλο ¨Το Ελληνικό Κάιρο¨.

Το βιβλίο στις 350 σελίδες του πραγματεύεται τη ζωή σε διάφορες πτυχές της καθημερινότητας των Ελλήνων του Καΐρου, οι οποίοι επέδειξαν – και τηρουμένων των αναλογιών συνεχίζουν να επιδεικνύουν – αξιόλογη δράση σε σχεδόν δύο αιώνες παρουσίας στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα, πλάι στο φίλο αιγυπτιακό λαό.

Αναλυτικότερα, την ιστορική πορεία αυτών των Ελλήνων του Καΐρου – συν εκείνων της Ηλιουπόλεως, του Ζεϊτούν και του Χελουάν που σήμερα ανήκουν πλέον στον ίδιο αστικό ιστό – παρακολουθεί το πόνημα αυτό, καταγράφοντας κοινότητες, σωματεία και σχολεία, δράσεις και πράξεις μιας μεγάλης και σημαντικής παροικίας της Αιγύπτου και του Απόδημου Ελληνισμού εν γένει, που συνεχίζει απρόσκοπτα έως τις μέρες μας την πορεία της στον πανδαμάτορα χρόνο υπό τη σκιά των Πυραμίδων.

 

Η παρουσίαση του βιβλίου θα πραγματοποιηθεί από τη γνωστή δημοσιογράφο και ιστορική ερευνήτρια Μαρία Αδαμαντίδου στο φιλόξενο εντευκτήριο του Συνδέσμου Αιγυπτιωτών Ελλήνων (3^ης Σεπτεμβρίου 56) – σε συνεργασία Συλλόγου Ελλήνων Καΐρου & Σ.Α.Ε. – την Παρασκευή 2 Δεκεμβρίου και ώρα 19:00. Την ίδια μέρα θα διατίθενται και τα βιβλία, μαζί με άλλα του συγγραφέα, ο οποίος και θα τα υπογράφει.

 

Ο ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ

 

Ο πολυταξιδεμένος ποιητής Νίκος Καββαδίας (1910-1975), του ¨Μαραμπού¨, του ¨Πούσι¨ και του ¨Τραβέρσο¨, όταν πήγαινε στην Αλεξάνδρεια, έμενε στο σπίτι του θείου μου ιατρού Αλέκου Δημάκου, που ήταν φίλος του. Ζούσε τότε o πατέρας του Δημάκου, Παναγιώτης, που είχε την οκέλλα στην οδό Alexandre le Grand, και η μητέρα του, την οποία ο Καββαδίας φώναζε ¨Παναγιωτίτσα¨. Άνθρωπος με πολύ χιούμορ και αθυρόστομος – κάτι που δεν άντεχε η κυρία Παναγιώτα – ο Καββαδίας, όταν βρισκόταν στην Αθήνα έβγαινε παρέα με τον Αλέκο και τη σύζυγο του Εύα Πεδιωτάκη,  επίσης Αλεξανδρινή κι αδελφή της γιαγιάς μου, και με τον εκδότη φίλο τους Ν. Καραβία.

Τι πρωτοένιωσε όμως ο ποιητής αντικρίζοντας την Πόλη του Αλέξανδρου ; Στο ¨Πειραϊκό Βήμα¨ τις 21/2/1932 γράφει σχετικά :

¨Κάποτε όταν ήμουν μικρός, είχε πέσει στα χέρια μου, δεν ξέρω πως, ένα τεράστιο λαϊκό βιβλίο, με τον τίτλον ¨Τα απόκρυφα της Αλεξανδρείας¨  που του έλειπε η αρχή και το τέλος. Το είχα κρυμμένο σ’ ένα σεντούκι στην αποθήκη που ήταν κάτω απ’ το σπίτι μας, σε μια πληκτική επαρχιακή πόλη κι έπαιρνα κάθε τόσο από ένα φυλλάδιο για να το διαβάσω στα κλεφτά, πίσω από καμιά πόρτα, στο σχολείο την ώρα του μαθήματος, ή στον δρόμο όταν εγύριζα σπίτι μου. Καμιά φορά, όταν έλειπαν όλοι κατέβαινα αθόρυβα στην αποθήκη που μύριζε πάντα υγρασία, και κει γύρω από πράγματα παλιά και λησμονημένα, εδιάβαζα το τεράστιο βιβλίο που μου φαινόταν πιο ωραίο απ’ ό,τι ήταν, γιατί διαβάζοντάς το είχα τη συναίσθηση και τον φόβο ότι έκανα κάτι τι απαγορευμένο… Έλεγε, καθώς αμυδρά θυμάμαι, για μιαν πολιτεία μυστηριώδη, με υπόγειες στοές, γιομάτη ύποπτα σπίτια, για μια μαύρη ουσία που λεγόταν ¨χασίς¨ κι είχε παράξενες ιδιότητες και γι’ άλλα πολλά πράγματα, που τώρα τα ΄χω ξεχάσει… Ήταν ένα βιβλίο, καθώς κατάλαβα έπειτα, κοινό, χωρίς καμιάν αξία, ένα βιβλίο απ’ αυτά που διαβάζουν τα κορίτσια του λαού, τ’ απογέματα κι οι παντρεμένες γυναίκες, όταν έχουν ανία… Όμως εμένα, ενός παιδιού δέκα χρονώ, έδωσε την εντύπωση του παράδοξου και του υπερφυσικού και η λέξη ¨Αλεξάνδρεια¨ έμεινε πάντα στο νου μου συνδυασμένη μ’ αυτό το βιβλίο… Είδα την Αλεξάνδρεια μια καλοκαιρινή μέρα, σκεπασμένη από μιαν άχνην φωτός που έλεγες πως έβγαινε από εκείνην… Μου έδωσε από μακριά την εντύπωσιν μιας γυναίκας που εβαρέθηκεν ν’ ακούει εκμυστηρεύσεις και ξαπλωμένη καπνίζει όπιο και χασίς χωρίς να μεθάει. Όταν πλευρίσαμε σ’ ένα μέρος του λιμανιού,  μαζεύτηκεν έξω απ’ το πλοίο άπειρος κόσμος. Σ’ ένα κιγκλίδωμα κλεισμένο, καμιά εικοσαριά αραπάδες εργάτες έμοιαζαν με ζώα φυλακισμένα. Όταν πρατιγάραμε όλο εκείνο το πλήθος, Ευρωπαίοι, μαύροι χρυσοντυμένοι υπάλληλοι ξενοδοχείων, εβραίοι πωλητάδες ξεχύθηκαν μέσα στο πλοίο. Οι πουλητάδες πουλούσαν μέσα σε μικρές ψάθινες κόφες πορτοφόλια, τσιγάρα, μπανάνες, χουρμάδες, κομπολόγια, φωνάζοντας με μια φωνή ρυθμικήν και παζαρεύοντας ολόκληρες ώρες. Σε λίγο δεν άκουες τίποτ’ άλλο από το ρυθμικό τραγούδι των αραπάδων που φόρτωναν κάρβουνο και ξεφόρτωναν εμπορεύματα : Χεεεέλε χεεεέλε… Γιαααάλα χέλε… Χεεελέ χέλε γιά… Η Αλεξάνδρεια είναι μια πολιτεία γιομάτη κίνηση και ζωή. Έχει θαυμασίους δρόμους, ωραίες πλατείες και κήπους. Επλανήθηκα ώρες πολλές στους δρόμους της, ζητώντας να βρω την Αλεξάνδρεια του βιβλίου που διάβασα και το απόκρυφό της μυστήριο. Επήγα στα μεγάλα της καφενεία, στα αριστοκρατικά της πανσιόν μα παντού συναντούσα ¨Ευρώπη¨. Όταν εγύριζα κουρασμένος στο πλοίο  είπα την πίκρα μου σ’ έναν μαύρο καμαρότο, τον Άχμετ. Αυτός μού ΄πε δείχνοντας τ’ άσπρα του δόντια : ¨Χαβάγκα… πάρε τον έκτο ντόκο και τράβηξε ίσια πάνω. Εκεί θα βρεις αυτό που γυρεύεις ή πήγαινε στην πλατεία Μουχαμετάλη, έμπα στην οδό Ελ Φαράχτα, μέτρησε πέντε στενά και στον πέμπτο αριστερά έμπα. Δεν έχεις να χάσεις¨. Στη συνοικία που τη λένε ¨Κινένα¨, όταν πέσει το βράδυ γριές αραπίνες ξεδοντιασμένες, καθισμένες σταυροπόδι έξω από τις πόρτες τους φωνάζουνε με μια χοντρή βραχνιασμένη φωνή τούς διαβάτες. Ιαάλε για χαβάγκα !… Ουάχατ σελλίν ! Έσμα για χαβάγκα. Απ’ τις ανοιχτές πόρτες διακρίνεις μέσα σε σκοτεινές τρώγλες ξαπλωμένες γυναίκες κάθε φυλής που καπνίζουν, μασάνε καπνό, φτύνουν και χαϊδεύουν τα δάκτυλα των ποδιών τους. Στη συνοικία που λέγεται ¨Χαμομήλι¨ σε κάτι  αλατίες κρυφές, αράπηδες καθισμένοι πάνω σε λερά μαξιλάρια καπνίζουν χασίς ή τραβούν κοκαΐνη και μελαψές γυναίκες ολόγυμνες, κρατώντας το κεφάλι τους με τα χέρια χορεύουν. Άλλες τραγουδούν κάτι ξεψυχισμένα τραγούδια με την ίδια πάντοτε επωδό που σχίζουν τ΄ αυτιά σου… Στις γωνίες των σκοτεινών δρόμων στέκουνε γέροι ζητιάνοι και μικρά μισόγυμνα αραπάκια που σε τραβάν απ’ το ρούχο για να σε οδηγήσουνε κάπου… Όλα ΄κει πάνω είναι σκοτεινά και μυστηριώδη… Πηγαίνοντας στην Αλεξάνδρεια ήθελα να πραγματοποιήσω κι ένα παλιό όνειρό μου, που πολλές φορές με βασάνισε. Να γνωρίσω τον ποιητή που έχει συνδέσει το μυστήριό του με το μυστήριο της ηδονικής πόλεως, τον Κ.Π.Καβάφη. Πέρασα πολλές φορές από το σπίτι που μου είπαν πως κάθεται και τον οραματίστηκα σκυμμένον να γράφει στο σκοτεινό του δωμάτιο. Όμως δεν πήγα. Πρέπει ν’ αφήνει κανείς μιαν επιθυμία του ανεκπλήρωτη. Πρέπει κανείς να αφήνει κάτι τι να τον βασανίζει… Όταν αισθανθείς ένα πράγμα βαθιά, δεν μπορείς ποτέ καλά να το εξωτερικεύσεις. Το μεγαλύτερο μέρος το κρατεί εγωιστικά ο εαυτός σου. Αν μπορούσα να γράψω ό,τι είδα στην Αλεξάνδρεια θα γέμιζα φύλλα και φύλλα. Το μόνο που μπορώ να πω είναι πως είναι μια πολιτεία που σα μια πεισματάρα γυναίκα κρατεί φυλαγμένο το εύκολο μυστικό της… Το βράδυ, όταν εφύγαμε, κοιτάζοντας την πολιτεία με τα πολύχρωμα φωτερά μάτια, που ελάμπανε, μου φάνηκε πως γνώρισα μέσα α’ αυτά τα γεμάτα μυστήριο μάτια της Βασίλισσας Κλεοπάτρας¨.

                                                                                                                             

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

 

20 ΧΡΟΝΙΑ ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΝΙΚΟ ΑΡΜΑΔΩΡΟ

Νικόλα μου, περάσαν κιόλας 20 χρόνια κι αυτή η αίσθηση της έλλειψης στην ψυχή δεν λέει να φύγει. Οι κουβέντες με το ουϊσκάκι στο Σύνδεσμο, στο Galaxy, στο Gilly, η αγάπη της στενής μας φιλίας, η ανδρική αγκαλιά των καρδιών πως να ξεχαστούν…

Όπως πως να ξεχαστεί η τελευταία λέξη που άκουσα από τα χείλη σου : ¨Έντχακ !¨, ¨Γέλα !¨. ¨Μεγάλη λέξη Νίκο…¨, μου είπες, ¨…παρόλα τα προβλήματα είναι πολύ σημαντικό να μπορείς να γελάς. Γι΄ αυτό σου λέω βρε  χαλασμένε : Έντχακ !¨…

Καλή αντάμωση λοιπόν, αγαπημένε φίλε !

 

Ο Νίκος Αρμαδώρος είχε γεννηθεί στη φτωχική συνοικία Μανάστρα του Καΐρου στις 25/3/1925, γιος του Ευάγγελου Αρμαδώρου από την Ίο και της Φανής Γκούμα από τη Λήμνο. Το Θέατρο τον τράβηξε από τα μαθητικά του χρόνια στην Ξενάκειο Σχολή και ως το 1962 που εγκαταστάθηκε στην Αθήνα είχε λάβει μέρος σε δεκάδες ερασιτεχνικές και επαγγελματικές παραστάσεις τόσο στο Κάιρο, όσο και σε άλλες πόλεις της Αιγύπτου. Σημειώνουμε τη συμμετοχή του τον καιρό του πολέμου στο Συγκρότημα Ψυχαγωγίας των Ενόπλων Δυνάμεων. Τόσο στην Αίγυπτο, όσο και στην Ελλάδα εργάστηκε ως τεχνικός ασανσέρ. Έγραψε επίσης μονόπρακτα που με τη δική του συμμετοχή ακούστηκαν από το Ραδιοφωνικό Σταθμό Καΐρου, στο ελληνικό πρόγραμμα που ήταν αφιερωμένο στο Θέατρο. Διηγήματα του δημοσιεύτηκαν στις εφημερίδες ¨Φως¨ και ¨Ταχυδρόμος¨ (Αίγυπτος), καθώς και στο περιοδικό ¨Παναιγύπτια¨ (Ελλάδα). Το 1980 συνέγραψε και το 1992 ο Σύνδεσμος Αιγυπτιωτών Ελλήνων εξέδωσε στην Αθήνα το περίφημο μυθιστόρημα του ¨Ο Πάροικος¨, το οποίο το 2002 επανεκδόθηκε από την Ελληνική Κοινότητα Καΐρου, ενώ το 2001 είχε μεταφραστεί στα αραβικά από τον Αιγύπτιο ελληνιστή Ναΐμ Αττέγια. Ο Saad el Din έγραψε στην αγγλική και αραβική έκδοση της μεγαλύτερης εφημερίδας της Αιγύπτου ¨Al Ahram¨ πως ο ¨Πάροικος¨ ¨είναι ένα παράδειγμα για το πώς η Αίγυπτος, αντί να είναι ένα εξωτικό φιλολογικό θέμα ή ένας σαγηνευτικός ταξιδιωτικός προορισμός, μπορεί επίσης να εισέλθει στο ευρωπαϊκό πνεύμα, διαποτίζοντας όχι μόνον την εσωτερική χαρτογραφία της ζωής του, αλλά και το πνεύμα με το οποίο την καταγράφει, ως ένας ταξιδιώτης που ήρθε για να μείνει ¨. Επίσης, η πρέσβης της Αιγύπτου στην Αθήνα Dr Magda Shahin παρουσιάζοντας το βιβλίο σημείωνε πως ¨απ΄ την πλησίον γνωριμία του συγγραφέα με το λαό της Αιγύπτου, παρέχει μια εικόνα που δεν τη γνώρισαν ούτε οι Αιγύπτιοι¨. Εμείς πιστεύουμε πως αν οι σελίδες αυτού του βιβλίου, μέσα στις οποίες εξελίσσεται η ιστορία ενός ανθρώπου, μπορούσαν να μεταμορφωθούν σε μέρες, τόσες όσες κι αυτές που αντίκρισαν την πορεία της ελληνικής παρουσίας στην Αίγυπτο στο διάβα του χρόνου, τότε θα είχαμε στα σίγουρα την ιστορία του Αιγυπτιώτη Έλληνα γραμμένη με τρόπο λογοτεχνικό. Σε επιμέλεια Ν. Νικηταρίδη κυκλοφόρησαν το 2002 το βιβλίο του ¨Το αφιόνι της πόλης και άλλα διηγήματα¨ και το 2007, μετά το θάνατο του, η ποιητική συλλογή ¨Λόγια αγάπης και όχι μόνο¨, με φροντίδα της συζύγου του Ελένης Αρμαδώρου. Ως μέλος για χρόνια τόσο της επιτροπής πολιτιστικών, όσο και του περιοδικού ¨Παναιγύπτια¨ του Συνδέσμου Αιγυπτιωτών Ελλήνων είχε επιδείξει αξιοσημείωτη δράση. Πέθανε στις 4/12/2002.

 

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

 

 

¨ΕΦΥΓΕ¨ Η ΑΙΓΥΠΤΙΩΤΙΣΣΑ ΗΘΟΠΟΙΟΣ

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΛΑΜΠΡΙΝΟΥ

Η Μαργαρίτα Λαμπρινού είχε γεννηθεί στην Αίγυπτο το 1925-26. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής βρέθηκε στην Ελλάδα, όπου γνώρισε τον Γιαννούλη Σαραντίδη, ο οποίος διέκρινε το ταλέντο της και της έδωσε τα πρώτα μαθήματα θεατρικής τέχνης. Μετά τον πόλεμο επέστρεψε στην Αίγυπτο με την οικογένεια της, όπου και συμμετείχε σε διάφορες ερασιτεχνικές παραστάσεις της παροικίας, όπως το 1952 στον ¨Αποστάτη¨ του Ευ. Κολέτσου στην Ελληνική Λέσχη Ισμαηλίας. Αργότερα, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα για να σπουδάσει στη Δραματική Σχολή Χρήστου Βαχλιώτη, αποφοιτώντας το 1961.

Στο θέατρο εμφανίστηκε σε ρόλους σημαντικών θεατρικών έργων, συνεργαζόμενη με το Εθνικό (1973-1989), το θίασο Μυράτ, το Πειραματικό θέατρο της Μαριέττας Ριάλδη, το Αρχαίο Αττικό Θέατρο, την Ελληνική Λαϊκή Σκηνή, το θίασο Αλίκης Θεοδωρίδου κ.ά., χωρίς να διστάσει να συμμετάσχει και σε επιθεωρήσεις.

Στον κινηματογράφο εμφανίστηκε σε 9 ταινίες, από το 1954 (¨Χαρούμενο ξεκίνημα¨) ως το 1984, σε δύο παραγωγές του νέου ελληνικού κινηματογράφου (¨Λούφα και παραλλαγή¨ και ¨Ξαφνικός έρωτας¨).

Στην τηλεόραση έπαιξε σε διάφορες σειρές των κρατικών καναλιών, όπως ¨Αφροδίτη¨ (1977-78), ¨Ανάμεσα σε τρεις γυναίκες¨ (1982-83), ¨Οι αξιόπιστοι¨ (1982), κ.ά., ενώ συμμετείχε και σε δέκα παραστάσεις του ¨Θεάτρου της Δευτέρας¨ (1972-1981).

Είχε γράψει ποιήματα (¨Χωρίς αρχή και δίχως τέλος¨), μυθιστορήματα (¨Όταν ανθίζουν οι Κέδροι¨) και θεατρικά έργα (¨Η μάνα μου η γη¨, ¨Ο ήλιος του μεσονυχτίου¨).

Είχε παντρευτεί δύο φορές τον ηθοποιό Σταύρο Ξενίδη, ενώ η κόρη της Αλέκα Λαμπρινού (1955-2022) ήταν επίσης ηθοποιός.

Έφυγε από τη ζωή στις 2/11/2022, λίγους μήνες μετά το παιδί της…

 

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

 

 

ΤΟ ΚΑΛΕΣΜΑ

 

Νείλε, Νείλε, Νείλε

καλύτερε μου φίλε,

ρίξε στη θάλασσα ρυάκι

να φτάσει μέχρι το Λουτράκι.

 

Τη σκέψη μου να παρασύρει,

στο παρελθόν πίσω να σύρει

κάθε ικμάδα του κορμιού μου,

πόθους κι αγάπες του φιλιού μου.

 

Αγαπημένε ποταμέ

άκου λιγάκι και εμέ,

παλιό σου σύντροφο Αιγυπτιώτη

πιστό, δίχως γιατί και διότι.

 

Έλα και πάλι να ενωθούμε,

ένα κρασί μαζί να πιούμε

και στο Μισίρι μεθυσμένη

μια φελλαχίτσα περιμένει.

 

Νείλε μου, Νείλε, Νείλε μου,

μαντάτο από ΄κείνη στείλε μου,

κάνε καράβι τη φελούκα

φέρε ξανά τη Μαμελούκα.

 

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

 

¨ΕΦΥΓΕ¨ ΚΙ Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΦΩΚΑΣ

 

Με μεγάλη θλίψη πληροφορήθηκε η ισμαηλιώτικη παροικία, μα και όλη η αιγυπτιώτικη οικογένεια, τον αδόκητο θάνατο του αγαπητού αδελφικού φίλου Αντώνη Φωκά, ενός ανθρώπου προσηνή με το χαμόγελο πάντοτε στα χείλη.

Ο Αντώνης Ιωάννη Φωκάς είχε γεννηθεί στην Ισμαηλία το 1934 και τελείωσε το εκεί κοινοτικό σχολείο. Το 1952 μετανάστευσε στη Ζανζιβάρη, όπου σπούδασε τοπογράφος. Το 1958 επέστρεψε στην Αίγυπτο, νυμφεύτηκε, μυήθηκε στη Στοά Ζήνων και την ίδια χρονιά επέστρεψε στην Ζανζιβάρη. Εργατικός, προόδευσε γρήγορα και μετά τον επαναπατρισμό του στην Αθήνα άνοιξε ένα μεγάλο κατάστημα υποδημάτων στην Πατησίων. Διετέλεσε επί 8 χρόνια Πρόεδρος του Συλλόγου Ισμαηλιωτών, συμβάλλοντας και αυτός στην ανάπτυξη των δεσμών αγάπης μεταξύ του Συνδέσμου Αιγυπτιωτών Ελλήνων και των Αδελφών Αιγυπτιώτικων Σωματείων. Έφυγε για την Αιωνία Ανατολή στις 14/10/2022, μα πάντοτε θα βρίσκεται στις καρδιές μας.

 

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

 

40 ΧΡΟΝΙΑ ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΛΟΪΖΟ

 

Ήταν μακρινός συγγενής μου, αφού ο πατέρας του πατέρα του με τον πατέρα του παππού μου ήταν ξαδέλφια. Μάλιστα, η μητέρα μου θυμάται χαρακτηριστικά τον πατέρα του Ανδρέα να προσέχει εκείνη όταν ήταν παιδούλα και τη γιαγιά μου στο πλοίο που τις πήγαινε για επίσκεψη στην Κύπρο. Κύπριοι μετανάστες λοιπόν στην κοσμοπολίτικη Αλεξάνδρεια, όπου ο πατέρας του, αφού εργάστηκε 8 χρόνια σε αρτοποιείο άνοιξε παντοπωλείο στο Ατταρίν και ο παππούς μου αρτοποιείο στη Rue Canope της Ιμπραημίας. Έτσι, κατά το ταξίδι μου στην Κύπρο, η επίσκεψη στο χωριό μας, τους Αγίους Βαβατσινιάς της επαρχίας Λάρνακας, ήταν μονόδρομος, όπως κι ένα κόκκινο γαρύφαλλο ως αιγυπτιώτικο θυμητάρι στην προτομή που ανέγειραν προς τιμήν του οι συμπατριώτες μας…

Ο Μάνος Λοΐζος είχε γεννηθεί στην Αλεξάνδρεια το 1937, μοναχοπαίδι του Ανδρέα Αργυρίδη – γιου του Λοΐζου Αργυρίδη, εξού και το μετέπειρα επώνυμο – και της Ροδίτισσας Δέσποινας Μανάκη. Φοιτώντας στο Αβερώφειο Γυμνάσιο, ξεκινά παράλληλα τα πρώτα βήματα του στη μουσική μάθηση με πιάνο, βιολί και κιθάρα, αρχίζοντας το 1954 να παίζει τις πρώτες δικές του μελωδίες. Το 1955 έρχεται στην Αθήνα για να σπουδάσει στη Φαρμακευτική αρχικά και κατόπιν στην Ανωτάτη Εμπορική. Αλλά η μουσική τον κερδίζει, αφήνει τις σπουδές και παράλληλα με μια δύσκολη οικονομικά ζωή, όπου δούλευε ως γκαρσόνι και γραφίστας για να ζήσει, παρακολουθεί το 1961-62 ένα κύκλο μαθημάτων στη Σχολή ¨Βακαλό¨. Την πρώτη καλλιτεχνική του εμφάνιση την έκανε το 1962 δίπλα στο Μίκη Θεοδωράκη ως διευθυντής χορωδίας στην ¨Όμορφη Πόλη¨. Την ίδια χρονιά, με τη βοήθεια του Μίμη Πλέσσα, κυκλοφορεί το πρώτο του 45άρι με ερμηνευτή το Γιώργο Μούτσιο, ενώ το 1968 κυκλοφόρησε ο πρώτος μεγάλος του δίσκος με τίτλο ¨Ο σταθμός¨, σε στίχους του επιστήθιου φίλου του Λευτέρη Παπαδόπουλου. Η μετέπειτα καριέρα του ήταν γεμάτη επιτυχίες : 14-15 δίσκοι, τραγούδια όπως τα ¨Δελφίνι-δελφινάκι¨, ¨Παλιό ρολόι¨, ¨Η δουλειά κάνει τους άνδρες¨, ¨Σεβάχ ο θαλασσινός¨ σε δική του ερμηνεία, ¨Τζαμάικα¨, ¨Παποράκι¨, ¨Ακορντεόν¨ και τόσα άλλα, συνεργασίες με στιχουργούς όπως ο Παπαδόπουλος, ο Νεγρεπόντης, ο Πυθαγόρας, κι ο Ρασούλης και τραγουδιστές σαν την Αλεξίου, το Νταλάρα, τον Παπακωνσταντίνου και τη Γαλάνη. Πέθανε από εγκεφαλικό στη Μόσχα το 1982, αφήνοντας ένα μεγάλο κενό στην αιγυπτιώτικη – και όχι μόνο – καλλιτεχνική οικογένεια…

 

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

 

Ο ΑΙΓΥΠΤΙΩΤΗΣ ΝΙΚΟΣ ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

ΣΤΗΝ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ¨ΧΑΡΗ ΠΑΤΣΗ¨

 

Στη Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας ¨Χάρη Πάτση¨ ανθολογήθηκε ο γνωστός Ιστορικός του Αιγυπτιώτη Ελληνισμού και Λογοτέχνης Νίκος Νικηταρίδης. Η Εγκυκλοπαίδεια αποτελείται από 31 τόμους και καλύπτει την περίοδο από το Βυζάντιο μέχρι σήμερα.

Ο Νίκος Νικηταρίδης έχει στο ενεργητικό του 38 βιβλία, συλλογές ποιημάτων και διηγημάτων, επιμέλειες εκδόσεων, πάνω από 3.500 δημοσιεύματα κάθε είδους σε αιγυπτιώτικα και μη περιοδικά κι εφημερίδες σε Ελλάδα, Αίγυπτο και Αυστραλία, καθώς και αρκετές  μελέτες και διαλέξεις γύρω απ΄ την ιστορία των Ελλήνων της Αιγύπτου. Μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών, έχει αποσπάσει δύο πρώτα ποιητικά βραβεία και μία τιμητική διάκριση διηγήματος στην ελληνική Νότια Αφρική, μία ποιητική τιμητική διάκριση σε διεθνή λογοτεχνικό διαγωνισμό της ελληνικής Αργεντινής, καθώς και ένα τρίτο βραβείο διηγήματος σε σχετικό πανελλαδικό διαγωνισμό

Στην εγκυκλοπαίδεια Χάρη Πάτση ανθολογείται με εννέα ποιήματα. Παραθέτουμε ένα με τον τίτλο ¨Σε κάποιους σκλάβους¨ :

 

ΣΕ ΚΑΠΟΙΟΥΣ ΣΚΛΑΒΟΥΣ

 

                                            Μαύρο το δέρμα.

                                            Κόκκινα χείλη.

                                            Μάτια σβησμένα.

                                            Σωτήρας το δείλι.

 

                                            Καυτός ιδρώτας

                                            τσούζει τα μάτια,

                                            νοιώθει το σώμα

                                            χίλια κομμάτια.

 

                                            Φλέβες φουσκώνουν.

                                            Ο αφέντης προστάζει.

                                            Καρφιά τον πληγώνουν.

                                            Το μίσος κουρνιάζει.

 

                                            Με κόμπους σχοινί

                                            το δέρμα του σχίζει.

                                            Το μίσος ξυπνάει,

                                            το στόμα αφρίζει.

 

                                            Τα μάτια κοιτάνε

                                            το άσπρο κορμί,

                                             τα χέρια ορμάνε

                                            ξεχνούν την ποινή.

 

                                            Ο αέρας γεμίζει

                                            από άγρια γέλια,

                                            καθώς απ΄ τους ώμους

                                            πετιέται το αίμα.

 

                                            Το χώμα πονάει.

                                            Ο νέγρος πεθαίνει.

                                            Ο αγέρας φυσάει.

                                            Ελεύθερος μένει.