Ο ΑΙΓΥΠΤΙΑΚΟΣ ΑΧΑΤΗΣ

 

Ο Αχάτης είναι ένας βράχος ηφαιστειακής προέλευσης. Ο σχηματισμός του γίνεται κατά τη μετατροπή της λάβας σε σταγόνες μελαφύρης, παρουσία πυριτίου, βρόχινου νερού και διαφόρων ορυκτών όπως οξείδια σιδήρου και μαγγανίου. Οι χρωματισμοί του λίθου του Αχάτη εξαρτώνται από αυτά των χαλκηδόνων που τον συνθέτουν. Μπορεί να έχει λευκό, γκρι πράσινο, κόκκινο, κίτρινο καφέ, μαύρο και καφέ τόνο, ενώ έχει σχέδια που παραπέμπουν σ΄ ένα φυτό ή ένα τοπίο. Έτσι, του έχουν αποδοθεί πολλά περιγραφικά ονόματα όπως λουλούδι Αχάτης, βρύα Αχάτης ή Αχάτης τοπίου. 

Το πρώτο ορυχείο αυτής της πέτρας ανακαλύφθηκε στη Σικελία και μάλιστα λέγεται ότι πήρε το όνομα του όταν ο φιλόσοφος Θεόφραστος βρήκε το σχετικό πέτρωμα καθώς περπατούσε στις όχθες του ποταμού Αχάτη.

Μία από τις καλύτερες ποικιλίες του είναι και η αιγυπτιακή. Μάλιστα οι αρχαίοι Αιγύπτιοι πίστευαν πως ο Αχάτης προσέφερε προστασία από φυσικές καταστροφές, όπως οι κεραυνοί, ενώ οι πρώιμοι ισλαμικοί πολιτισμοί είχαν την πεποίθηση πως μπορούσε να διώξει το κακό μάτι και τις τραγωδίες.

Σύμφωνα με ιατρικές πηγές τα οφέλη του Αχάτη στον ανθρώπινο οργανισμό είναι πολλά. Είναι, για παράδειγμα, μια θαυμάσια θεραπεία για τα τσιμπήματα εντόμων και τα τσιμπήματα των δηλητηριωδών ερπετών. Η πέτρα είναι επίσης ένα αποτελεσματικό παυσίπονο. Μπορεί να ανακουφίσει τον πόνο που προκαλείται από ρευματικές παθήσεις. Είναι επίσης ένας εξαιρετικός σύμμαχος για την καταπολέμηση των νευρικών διαταραχών και των λοιμώξεων που επηρεάζουν την αναπνευστική οδό. 

Για όσους τα πιστεύουν, στη σύγχρονη λιθοθεραπεία, ο Αχάτης χρησιμοποιείται για τη θεραπεία δερματικών παθήσεων όπως το έκζεμα και οι κιρσοί, καταπραΰνει απαλά γαστρικές και εντερικές διαταραχές, θεραπεύει τη χρόνια γαστρίτιδα και ανακουφίζει από οφθαλμικές διαταραχές όπως το γλαύκωμα. Τέλος, ο Αχάτης, ως προστατευτικός λίθος, έχει και την ιδιότητα να ενδυναμώνει τα αναπαραγωγικά όργανα, καθώς και να θεραπεύει (sic) ερωτικές διαταραχές, προσφέροντας στους χρήστες γεμάτη σεξουαλική ζωή…

 

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

 

ΜΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ, ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ

ΤΟ ΣΟΥΕΖΙΑΝΟ BEL AIR

 

Σημείο αναφοράς στο ελληνικό Σουέζ το ξενοδοχείο Bel Air, το οποίο βλέπουμε σ΄ αυτή τη σπάνια φωτογραφία του 1920, κτίστηκε στις αρχές του περασμένου αιώνα από τον πατέρα του Gustave Jahier και ευδοκίμησε στον ξενοδοχειακό κλάδο της ευρύτερης περιοχής.

Όταν πέρασε στα χέρια του Gustave και επειδή αυτός ζούσε στη Γαλλία, το διαχειριζόταν ο Σακελλάρης Ζαχαριάδης, ένας Κυπρο-Κασιώτης Σουεζιανός, από το 1945 ως το 1960 που επαναπατρίστηκε.

Όταν επέστρεψε στο Σουέζ ο Gustave, χωρισμένος από την πρώτη του σύζυγο Christine, παντρεύτηκε τη Σοφία Στρατηγού, η οποία και κατ΄ ουσία κρατούσε τα ηνία του ξενοδοχείου ως το ΄80, οπότε πουλήθηκε σε κάποιον Αιγύπτιο που το γκρέμισε και στη θέση του σήμερα δεσπόζει μία πολυκατοικία…

Ας μείνει λοιπόν αυτή η φωτογραφία ένα θυμητάρι του Αιγυπτιώτικου χθες στις όχθες της Ερυθράς…

 

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

 

ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΗΜΕΡΙΔΑΣ ¨ΦΑΣΟΥΛΗΣ & ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ¨

ΜΕ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗ

 

Με τη συμμετοχή πλήθος κόσμου και με ιδιαίτερη επιτυχία πραγματοποιήθηκε στις 3/3/2024 στο ¨Μουσείο Μάνθος Αθηναίος¨ η Διεθνής Ημερίδα του ¨Φεστιβάλ Καραγκιόζη & Φασουλή : οικογενειακή συνάντηση λαϊκών ηρώων¨, η οποία συνδιοργανώθηκε από το Ελληνικό Κέντρο της Διεθνούς Ένωσης Κουκλοθεάτρου (UNIMA-ΕΛΛΑΣ) και το Πανελλήνιο Σωματείο Θεάτρου Σκιών.

Εκτός του σημαντικού ιστορικού ερευνητή Νίκου Νικηταρίδη που είχε ως πρωτότυπο θέμα της ομιλίας του ¨Αιγυπτιώτες Έλληνες : Φασουλής και Καραγκιόζης¨, οι υπόλοιποι εκλεκτοί ομιλητές της ημερίδας ήταν οι : Βάλτερ Πούχνερ, ομότιμος καθηγητής τμήματος Θεατρικών Σπουδών ΕΚΠΑ, επίτιμος καθηγητής ΕΚΠΑ, Γιάννης Χατζής, καραγκιοζοπαίκτης - ερευνητής & μελετητής θεάτρου σκιών, Κωνσταντίνος Κυριακού, ηθοποιός - σκηνοθέτης - δρ. θεατρολογίας, dr. Peri Efe, Byzantine & New Greek Studies and Turkology, Turkey & Austria, Μαρία Βελιώτη - Γεωργοπούλου, ομότιμη καθηγήτρια τμ. Θεατρικών Σπουδών Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Ανθή Χοτζάκογλου, θεατρολόγος ΕΚΠΑ., Όλγα Παπαζαφειροπούλου, νομικός - δρ. θεατρολογίας, Εμμανουέλα Κατρινάκη, ερευνήτρια στο Κέντρο Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, Τάκης Βαμβακίδης, ηθοποιός, Τάσος Κούζης (Κούζαρος), καλλιτέχνης θεάτρου σκιών, Πηνελόπη Αβούρη, εκπαιδευτικός – Θεατρολόγος, Απόστολος Μαγουλιώτης, τ. πρόεδρος Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Bruno Leone, Maestro Guarattellaro, Νάπολη, Ιταλία, Cengiz Özek, Karagöz artist, Turkey, Αγνή Στρουμπούλη, αφηγήτρια παραμυθιών, Dmitri Carter, Carter Family Marionettes / Northwest Puppet Center, USA, Στάθης Μαρκόπουλος, κουκλοπαίκτης, Κουκλοθέατρο ¨Αγιούσαγια¨, Ιάσων Μελισσηνός, καραγκιοζοπαίκτης - ερευνητής & μελετητής θεάτρου σκιών.

Ας σημειωθεί πως στο πλαίσιο της Ημερίδας λειτούργησε Έκθεση με φιγούρες και κούκλες από τις δύο παραδόσεις, ενώ οι ανακοινώσεις αναμεταδίδονταν  ζωντανά (live streaming) μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας του Ελληνικού Κέντρου Κουκλοθεάτρου μέσα από το κανάλι στο YouTube.

 

Η ΜΕΓΑΛΗ ΦΥΓΗ ΤΩΝ ΑΙΓΥΠΤΙΩΤΩΝ

ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

 

          Ανεξαρτήτως πολιτικών πεποιθήσεων και προτιμήσεων, που ούτως ή άλλως πρέπει να μένουν απ΄ έξω από κάθε ιστορική προσέγγιση, είναι σαφές πως όλες οι πολιτικές δυνάμεις στην Ελλάδα από την Νασερική Επανάσταση και έπειτα υπέπεσαν σε σωρεία λαθών και στρεβλών εκτιμήσεων με αποτέλεσμα οι πάροικοι απροστάτευτοι να πανικοβληθούν και έτσι να δημιουργηθεί η λεγόμενη μεγάλη φυγή.

          Τα πράγματα και βέβαια δεν είναι τόσο απλά, αλλά εισχωρώντας το κομματικό μικρόβιο σε διάφορους δήθεν ιστορικούς αναλυτές που καμία σχέση δεν έχουν με τον Αιγυπτιώτη Ελληνισμό, δημιουργούνται και κάποιες άλλες διαστάσεις του φαινομένου. Από τη μία, πως η αρχή του τέλους ξεκίνησε με τον τερματισμό των διομολογήσεων το 1937 με τη Συνθήκη του Μοντρέ, κι από την άλλη, με τη σκληρή άποψη της αριστερής νομενκλατούρας πως αν οι μεγάλες κοινότητες αριστεροποιούνταν όλα θα έβαιναν – ως εκ θαύματος – διαφορετικά…

          Μια άλλη πτυχή όμως της ιστορίας, άγνωστη στους περισσότερους, μας κατευθύνει στα χρόνια του Β΄π.π., όταν ο Ιωάννης Μεταξάς αποφάσισε τη συγκρότηση της Φάλαγγας Ελλήνων Αιγυπτιωτών με την επιστράτευση των ομογενών που διέμεναν στη Μέση Ανατολή με κύριο σώμα της φυσικά τους Έλληνες της Αιγύπτου. Το πρωτόγνωρο αυτό εγχείρημα οργάνωσης στρατιωτικής δύναμης μακριά από την ελληνική επικράτεια, προέβλεπε τόσο την κατάταξη όσων κατοίκων Αιγύπτου, Παλαιστίνης, Συρίας και Σουδάν κατείχαν την ελληνική ιθαγένεια και υπηκοότητα, ανήκοντας στις κλάσεις που είχαν ήδη επιστρατευτεί στην Ελλάδα, όσο και την εθελοντική προσέλευση αντρών 20-45 ετών.

          Η τεράστια αγάπη και σεβασμός των Αιγυπτιωτών για την πατρίδα είναι δεδομένος. Έτσι, ο Πλάτων Βαλασκάκης, ιδιοκτήτης των αιγυπτιώτικων εφημερίδων ¨Κλειώ¨ και ¨Κάιρον¨ με πύρινο άρθρο του καλούσε τους Αιγυπτιώτες στη μάχη. Εν τω μεταξύ η ελληνική Αλεξάνδρεια φλεγόταν ! Τα 4 παιδιά του Μιχ. Καζούλη κατετάγησαν μαζί με τους Σαλβάγους, τους αδελφούς Κοντομίχαλου, τους Μπενάκη, τους Πηλαδάκη, τους Θεοδωράκη, τους Κουτσούμη, τους Κατσιφλή, τους Βατιμπέλα, τους Χωρέμη, τους Κοτζαμπόπουλο, τους Μηταράκη, για να σημειώσουμε μερικά μόνο ονόματα ταγών και αρχόντων της ελληνικής παροικίας και τους εξωτερικού εν γένει, διότι δεν ήταν μόνο οι Έλληνες της Αιγύπτου, αλλά από κάθε γωνιά της γης.

          Αυτή τη Φάλαγγα όμως, που απετέλεσε το σπέρμα του ΒΕΣΜΑ (Βασιλικός Ελληνικός Στρατός Μέσης Ανατολής), αξίωναν να διαλυθεί οι Άγγλοι, ενώ από την άλλη εναντίον της διαλύσεως αγωνίζονταν ο Βασιλιάς και ο Τσουδερός. Όμως – και αυτό να σημειωθεί ιδιαιτέρως διότι άμεσα μας αφορά – τη διάλυση υποστήριζε σθεναρά και μερίδα Αιγυπτιωτών υπό τον Πρόεδρο τους Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου Παρίση Μπελένη, μια άποψη που δεν στερούταν σοβαρών επιχειρημάτων, το δε μέλλον – ατυχώς – την δικαίωσαν… Έλεγε λοιπόν ο Μπελένης : ¨Χρήσιμος είναι ο Ελληνικός Στρατός εκτός Ελλάδος. Είναι τόσο ευχερές να οργανωθεί διαρροή αξιόμαχων από την κατεχόμενη Ελλάδα ή από το μη κατεχόμενο τρίγωνο Έβρου. Μη απορφανίζετε τις ελληνικές και ξένες επιχειρήσεις από το ελληνικό στοιχείο κάμνοντες υποχρεωτική στράτευση. Αφήσατε εθελοντική την παρουσία των Ελλήνων του Εξωτερικού. Ευρισκόμεθα εις ξένον έδαφος. Κρατούμεν τα σκήπτρα, αλλά ο ανταγωνισμός είναι διεθνής¨.

          Ατυχώς δεν εισακούσθη και έτσι δόθηκε το πρώτο ισχυρό πλήγμα κατά της οικονομίας και του ξεφτίσματος των παροικιών του εξωτερικού και ιδιαίτερα αυτών της Αιγύπτου. Η εξήγηση αυτού και βέβαια δεν είναι εύκολη. Πρόχειρα όμως μπορούμε να πούμε πως οι ελληνικές επιχειρήσεις βρέθηκαν σε μειονεκτική θέση και από ακμάζουσες μετέπεσαν από την αρχή σε δευτερεύουσες έναντι του άγριου ανταγωνισμού των Εβραίων, Συρίων, Άγγλων, Μαλτέζων, Γάλλων και Αιγυπτίων, κι όλα αυτά λόγω αποδυνάμωσης του προσωπικού εκ της υποχρεωτικής στρατεύσεως. Και το χειρότερο : Όσοι κατόπιν αποστρατεύτηκαν έμειναν χωρίς δουλειά διότι κανείς αιγυπτιακός νόμος δεν τους προστάτευσε. Παράλληλα, η στράτευση δημιούργησε και θέματα διαβίωσης των οικογενειών των στρατευθέντων. Δεν υπήρχε Ελληνικό Ταμείο το οποίο θα πλήρωνε τα επιδόματα και έτσι – ως συνήθως – οι πάροικοι υποκατέστησαν το κράτος. Γράφτηκαν συνδρομητές για συγκεκριμένα ποσά, τα οποία κατέβαλλαν κάθε μήνα…

          Ποιος λοιπόν αναγνώρισε αυτόν τον πατριωτισμό το 1952 με τη Νασερική Επανάσταση ; Ποιος λοιπόν αναγνώρισε αυτόν τον πατριωτισμό τη δεκαετία του ΄60 με τη μεγάλη φυγή ; Ποιος λοιπόν αναγνώρισε αυτόν τον πατριωτισμό όταν οι επαναπατρισμένοι Αιγυπτιώτες έφταναν στην Ελλάδα και είχαν άμεσα προβλήματα διαβίωσης, ανεύρεσης εργασίας και αργότερα συνταξιοδότησης ; Ποιος λοιπόν αναγνώρισε αυτόν τον πατριωτισμό όταν οι Ελλαδίτες κατηγορούσαν τους μορφωμένους και πολύγλωσσους Αιγυπτιώτες ότι τους παίρνουν τις δουλειές ; Ποιος λοιπόν αναγνώρισε αυτόν τον πατριωτισμό όταν μέχρι σήμερα οι 8 στους 10 εθνικοί ευεργέτες είναι Αιγυπτιώτες, ενώ γενικότερα ο αιγυπτιώτικος ευεργετισμός προς την Ελλάδα δεν έχει όμοιο του ;

          Ας είναι όμως. Η προσφορά για την πατρίδα τουλάχιστον για τους Αιγυπτιώτες ήταν, είναι και θα είναι ανιδιοτελής !

 

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

 

Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ

ΣΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΟ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

 

          Προς το τέλος του Β΄π.π. και μετά από απίστευτη ταλαιπωρία και περιπέτεια ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, μέσω Χαλεπίου, φθάνει στο Κάιρο. Και αναφέρει σχετικά στα απομνημονεύματα του :

Βρισκόμουν σε αξιοθρήνητη κατάσταση, αδύνατος, πεινασμένος. Όσο για τα ρούχα μου, τα εσώρουχα μου, ας μη μιλάμε…Το Κάιρο, μετά την Αθήνα, τι αντίθεση ! Ο πόλεμος εδώ ήταν παντού παρών, αλλά η ζωή έπαιρνε εκείνο τον ελαφρά πυρετώδη, έντονο, κι όμως παράδοξα χαρωπό ρυθμό, που βλέπει κανείς στις κοντινές στα πεδία των μαχών πολιτείες. Καθώς προσέγγιζαν αποφασιστικές νίκες, αυτός ο ρυθμός γινόταν εντονότερος, θα μπορούσε να πει κανείς από μέρα σε μέρα. Ανέστιος, τρεμοπατώντας, απένταρος, κατευθύνθηκα στην Ελληνική Λέσχη. Στο κατώφλι με σταμάτησε ένας κλητήρας : ¨Ε, άνθρωπε ! που πάτε ;¨. ¨Μα στη λέσχη¨, ¨Δεν μπορώ να σας αφήσω ν΄ ανεβείτε¨, ¨Και γιατί ;¨, ¨Κανείς δεν γίνεται δεκτός χωρίς γραβάτα¨… Αν έλειπε μόνο αυτή ! Προσπάθησα να κουβεντιάσω, να πως ποιος είμαι. Τίποτε όμως. Ο τόνος της φωνής ανέβαινε κι από τις δύο πλευρές. Βρισκόμαστε στο κατώφλι της σκάλας. ¨Και να κάποιος που κατεβαίνει¨, λέγει ο κλητήρας στο αποκορύφωμα του σκανδάλου. Σήκωσα τα μάτια και φώναξα ¨Μπινόπουλε !¨, Αυτός τουλάχιστον μ΄ αναγνώρισε, σχεδόν αμέσως. Ο στρατηγός αυτός ήταν βουλευτής, είχαμε καθίσει πλάι στη Βουλή. Του αφηγήθηκα την οδύσσεια μου, τη στενοχώρια μου. Νομίζω όμως πως ήταν περιττό. Καθώς πηγαίναμε μαζί στον ηλιόλουστο δρόμο, έπιανα τα κλεφτά του βλέμματα : Μόρφαζε αντικρίζοντας το πρόσωπο μου, τα τριμμένα μου ρούχα, ενώ αιφνίδια ανέβαινε στο λαρύγγι μου μια ακατανίκητη επιθυμία γέλιου. Είχε καιρό να μου συμβεί κάτι τέτοιο… Ο Μπινόπουλος μου έδωσε κάπου 15 λίρες, μ΄ οδήγησε σ΄ ένα μέτριο ξενοδοχείο. Αγόρασα μια γραβάτα, κι επιπλέον, καθαρά εσώρουχα. Ηδονή ενός αληθινού πλυσίματος, ενός πραγματικού λουτρού. Συλλογιόμουν τον Οδυσσέα στο νησί των Φαιάκων, να πλένεται, ν΄ αρωματίζεται, να γίνεται ¨όμοιος με θεό¨. Ζήτησα πληροφορίες για έναν παλιό φίλο, τον Παναγιώτη Λιβανό. Ήξερα πως βρισκόταν στην Αλεξάνδρεια. Εξ αιτίας του κανόνισα να πάω εκεί. Με δέχθηκε αδελφικά, μ΄ οδήγησε στο ¨Μετροπόλ¨. Ήμουν πλούσιος, είχα εισπράξει τις 75 λίρες που έδιναν στους παλιούς βουλευτές. Πληροφορημένος από τον Λιβανό για την παρουσία του τάδε και του δείνα, προεξοφλούσα με χαρά τις συναντήσεις της επόμενης μέρας. Το κρεβάτι ήταν μαλακό, τα σεντόνια δροσερά. Τι γλυκύτητα ! Αισθανόμουν από τώρα, κάπως σαν επαναπατρισμένος. Την επόμενη μέρα το ένοιωσα περισσότερο. Πλησιάζοντας στο παράθυρο χρειάστηκε να τρίψω τα μάτια μου : Ελληνικές σημαίες κυμάτιζαν σ΄ όλη την πόλη. Γαλάζιο, άσπρο, γαλάζιο άσπρο… Όρμησα στο μπαλκόνι, ρώτησα στ΄ αγγλικά τον πρώτο περαστικό του δρόμου. Κούνησε τα χέρια, κάνοντας νόημα πως δεν με καταλάβαινε. Τότε του φώναξα ελληνικά : ¨Όλες αυτές οι σημαίες ;¨. Και κείνος με χαρούμενο το πρόσωπο : ¨Η Αθήνα ελευθερώθηκε !¨. Το γαλανόλευκο πεταλούδισμα θόλωσε τα μάτια μου. Γύρισα στο δωμάτιο κι έκλαψα…

 

Στις σημειώσεις του ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, μετά την επίσκεψη του ως Πρωθυπουργός στην Αίγυπτο στις 17-21/8/1957, σημειώνει τα εξής ενδιαφέροντα :

Τον Αύγουστο του 1957 επεσκέφθην κατόπιν προσκλήσεως του Νάσερ την Αίγυπτον. Αι σχέσεις της Ελλάδος με την Αίγυπτον υπήρξαν πάντοτε καλαί. Υπό το παλαιόν μεν καθεστώς, εξ αιτίας της εκεί πολυπληθούς και ευημερούσης ελληνικής παροικίας, υπό το Νασερικόν καθεστώς δε χάρις εις την στάσιν την οποίαν ετήρησεν η Ελλάς κατά την κρίσιν του Σουέζ. Πράγματι, κατά την κρίσιν εκείνην, η Ελλάς εβοήθησε την Αίγυπτον και ηθικώς και οικονομικώς. Ηρνήθη δε εν συνεχεία να μετάσχη εις την συγκληθείσα εν Λονδίνω, τον Αύγουστον του 1956, διάσκεψιν των ναυτικών χωρών. Και ηκολούθησα αυτήν την πολιτικήν, πρώτον διότι απεδοκίμαζα ειλικρινώς και εντόνως τον τρόπον με τον οποίον ενήργησαν οι Αγγλο-Γάλλοι και, δεύτερον, διότι δια της πολιτικής αυτής επροστατεύοντο οι εν Αιγύπτω Έλληνες και διευκολύνετο εις τα Ηνωμένα Έθνη η προώθησις του Κυπριακού.

 

Πηγές : Κωνσταντίνος Καραμανλής ¨Αρχείο : Γεγονότα και Κείμενα¨, τομ. 2, Αθήνα 2005, σ. 399 – Μωρίς Ζενεβουά ¨Η Ελλάς του Καραμανλή¨, εκδ. Σιδέρης, Αθήνα 1972, σ.σ. 125-127

 

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

 

ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΔΕΛΤΑ

150 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ

 

Η Πηνελόπη Δέλτα γεννήθηκε το 1874 στην Αλεξάνδρεια, κόρη του Εμμανουήλ Μπενάκη και της Βιργινίας Χωρέμη.

          Το 1882 η οικογένεια μετακομίζει προσωρινά στην Αθήνα, όπου η Πηνελόπη παντρεύεται τον πλούσιο έμπορο Στέφανο Δέλτα. Το 1905 επιστρέφουν στην Αλεξάνδρεια. Εκεί θα γνωρίσει τον Ίωνα Δραγούμη, μεταξύ των οποίων θα αναπτυχθεί ένας μεγάλος έρωτας, που τερματίζεται στα 1908, όταν αυτός σχετίζεται με τη Μαρίκα Κοτοπούλη

          Εντωμεταξύ, το 1906 είχε μετακομίσει στη Φρανκφούρτη και το πρώτο της μυθιστόρημα, το ¨Για την Πατρίδα¨, κυκλοφόρησε το 1909.

          Το 1913 η οικογένεια γυρίζει στην Αλεξάνδρεια και το 1916 εγκαθίστανται πλέον μόνιμα στην Αθήνα. Από το 1925 εμφανίζονται τα πρώτα συμπτώματα πολιομυελίτιδας, μια ασθένεια που θα την ταλαιπωρήσει ως το τέλος.

          Στις 27/4/1941, την ημέρα που τα γερμανικά στρατεύματα καταλαμβάνουν την Αθήνα, η Πηνελόπη Δέλτα παίρνει δηλητήριο για να αυτοκτονήσει. Ο θάνατος τη βρήκε στις 2 Μαΐου…

          Από τα έργα της σημειώνουμε : ¨Για την Πατρίδα¨ (1909), ¨Τον καιρό του Βουλγαροκτόνου¨ (1911), ¨Παραμύθι χωρίς όνομα¨ (1911), ¨Παραμύθια και άλλα¨ (1915), ¨Η ζωή του Χριστού¨ (1925), ¨Ο Τρελαντώνης¨ (1932), ¨Ο Μάγκας¨ (1937), ¨Τα μυστικά του βάλτου¨ (1937), κ.ά.

 

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

 

EL GRECO - JUMBO

ΚΑΙ Η ΑΙΓΥΠΤΙΩΤΙΚΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΒΑΚΑΚΗ

 

          Ο Γεώργιος Βακάκης – βιομήχανος που παρήγαγε διογκωμένη πολυστερίνη – και η σύζυγος του Φιφή Χωριατοπούλου ήταν γέννημα θρέμμα Αλεξανδρείας. Λόγω όμως των πολιτικών εξελίξεων, το 1962 επαναπατρίστηκαν και σχεδόν αμέσως πήγαν στην Ιταλία για να σπουδάσουν την τέχνη της κατασκευής κούκλας και παιχνιδιών. Με την πώληση των κοσμημάτων που είχε ευφυώς διασώσει η Φιφή από την Αίγυπτο ραμμένα στο πανωφόρι της, δημιουργήθηκε το πρώτο κεφάλαιο ώστε με την επιστροφή τους στην Αθήνα να ιδρυθεί η El Greco, μια εταιρία παιχνιδιών με συνεχή ανοδική πορεία τόσο εντός, όσο και εκτός συνόρων αφού ήταν τέτοια η ποιότητα των προϊόντων της που έκανε εξαγωγές από την Αμερική ως τη Σαουδική Αραβία, ενώ το εργοστάσιο της εταιρίας στην Άνω Γλυφάδα ήταν τεραστίων διαστάσεων και μάλιστα χωρίς την ανάγκη εισαγωγής πρώτων υλών. Αξίζει να σημειωθεί, πως μεταξύ των παιχνιδιών που κατασκευάζονταν ήταν και κούκλα της Αλίκης Βουγιουκλάκη με φορέματα ειδικά σχεδιασμένα από το γνωστό Αιγυπτιώτη μόδιστρο υψηλής ραπτικής Jean Desses. Οι Φούσκες, οι Τυχερούληδες, οι Σπιρτούληδες, οι Πατατούφες και κούκλες με ονόματα όπως Τατιάνα, Έλλη, Φιφίνα, Τατά και τη δεκαετία του ΄80 η φημισμένη Bibi-Bo έρχονται να συμπληρώσουν την ποικιλία προϊόντων της El Greco.

          Δυστυχώς όμως, μια μεγάλη πυρκαγιά από έκρηξη προπανίου τον Ιούλιο του 1977 κατέστρεψε το εργοστάσιο της Γλυφάδας (ζημιές 70.000.000 δρχ.) και η παραγωγή περιορίστηκε στο μικρότερο εργοστάσιο της Ζακύνθου που έως τότε λειτουργούσε παράλληλα με το πρώτο. Μετά την καταστροφή, ο γιος του Γιώργου, Απόστολος Βακάκης, γεννημένος το 1954 στην Αλεξάνδρεια, διακόπτει τις λογιστικές και οικονομικές σπουδές του στην Αγγλία, επιστρέφει το 1981 στην Ελλάδα και αναλαμβάνει τη διεύθυνση του εργοστασίου της Ζακύνθου ως το 1985 που παίρνει εκείνος τη θέση του προέδρου της εταιρίας.

Το 1990 ο Απόστολος αποφασίζει να πουλήσει την El Greco στην πολυεθνική Hasbro, ενώ συνεχίζει να διευθύνει την εταιρεία και ταυτόχρονα συμμετέχει στη διοικούσα επιτροπή της Hasbro Europe. Το 1994 πήρε την οριστική απόφαση : Το επιχειρηματικό μέλλον στην Ελλάδα βρίσκεται στη λιανική πώληση. Έτσι, ξεκινά και η ιστορία των καταστημάτων Jumbo με τη λειτουργία του πρώτου καταστήματος στη Γλυφάδα το 1986. Εκείνη την περίοδο ο Απόστολος Βακάκης αισθάνεται έτοιμος να περάσει το κατώφλι της Σοφοκλέους. Όπερ και εγένετο, αντλώντας 2 εκατομμύρια ευρώ. Το 1998 ήταν πλέον φανερό ότι χρειαζόταν μεγαλύτερους αποθηκευτικούς χώρους και γι΄ αυτό μισθώνει μια αποθήκη στα Οινόφυτα σχεδόν διπλάσιου μεγέθους από την πρώτη αποθήκη στη Νίκαια. Το 1999, την εποχή που όλη η Ελλάδα αγοράζει μετοχές, ο ίδιος επενδύει στη γη και τη δουλειά του. Όμως η κακοτυχία του κτυπά την πόρτα ακόμη μία φορά το 2000. Μια καταστροφική πυρκαγιά κάνει στάχτη τις αποθήκες και τα κεντρικά γραφεία της διοίκησης. Χωρίς να το βάλει κάτω, αναζητά στέγη, την οποία και βρίσκει σε ένα διατηρητέο ακίνητο στο Μοσχάτο. Τα χρόνια που ακολουθούν βρίσκουν την εταιρεία σταθερά στην κορυφή της επιτυχίας με κορύφωση το 2004, όταν αναλαμβάνει ύστερα από πλειοδοτικό διαγωνισμό το δικαίωμα αποκλειστικής παραγωγής και εμπορίας της Μασκότ για τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Με 55 καταστήματα σήμερα στην ελληνική αγορά, 6 στην Κύπρο, 10 στη Βουλγαρία και 16 στη Ρουμανία, καθώς και παρουσία μέσω συνεργασιών με καταστήματα που φέρουν το σήμα της σε 7 χώρες, η αλυσίδα Jumbo δικαίως κρατά τα ηνία στον κλάδο του παιχνιδιού με μερίδιο που φτάνει τα 90%.

 

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ