ΙΩΑΝΝΗΣ ΝΤΑΦΩΤΗΣ – ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΒΑΘΗ
ΕΝΑΣ ΤΡΑΓΙΚΟΣ ΕΡΩΤΑΣ ΣΤΟ ΠΑΛΙΟ ΚΑΪΡΟ
Η οικογένεια Νταφώτη ήταν μία εκ των αρχοντικών οικογενειών της Κρήτης που προσέφεραν πολύτιμες υπηρεσίες σε αίμα και χρήμα στους Κρητικούς Αγώνες, πολλά της μέλη δε, διέπρεψαν ως αρχηγοί και καπεταναίοι στις διάφορες Κρητικές Επαναστάσεις, ενώ και τα πεδία των μαχών των Μακεδονικών Αγώνων γνώρισαν πολεμιστές και αρχηγούς σωμάτων, και ποτίστηκαν από το αίμα των Νταφώτηδων. Μάλιστα, η κεντρική αρτηρία των Αρχανών φέρει το όνομα τους.
Ο Ιωάννης Νταφώτης γεννήθηκε στο Αβδού στις 16/5/1866, λίγο πριν ξεσπάσει η Κρητική Επανάσταση (1866-1868), κατά την οποία ο πατέρας του Νικόλαος έδρασε ως οπλαρχηγός. Μετά τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση του στην Αθήνα σπουδάζει στη Σχολή Υπαξιωματικών της Κέρκυρας. Τελειόφοιτος ακόμη, ιδρύει στην Αθήνα με άλλους συμπατριώτες του φοιτητές τον Ιανουάριο 1890 τον ¨Ιερό Λόχο των Ανατολικών Επαρχιών Κρήτης¨.
Η στρατιωτική του σταδιοδρομία όμως, τερματίζεται άδοξα το 1891 όταν ως Λοχίας Ιππικού και αρχιφύλακας των στρατιωτικών φυλακών Μεντρεσέ απελευθερώνει τέσσερις υπαξιωματικούς που είχαν καταδικαστεί σε θάνατο, αφού τους θεωρεί αθώους και καταλήγει στην Κρήτη. Κατόπιν ως εθελοντής του Γαλλικού Στρατού λαμβάνει μέρος στην Εκστρατεία της Δαχομέης και ύστερα εγκαθίσταται στο Παρίσι.
Το 1896 μέσω Αιγύπτου και Αθηνών φθάνει στην Κρήτη, όπου τον Ιούλιο του ίδιου έτους, μαζί με 18 ενδουσιώδεις νέους, ιδρύει το Τάγμα των Επίλεκτων Κρητών, η δύναμη του οποίου έφτασε περί τα μέσα του Αγώνα σε 251 αξιωματικούς και στρατιώτες. Το Τάγμα αυτό, υπό τη διεύθυνση του, έδρασε για 3 μήνες προασπίζοντας γενναία και ηρωικά τις Αρχάνες και όλη τους την περιφέρεια από τις επιθέσεις των Τούρκων που ήταν δεκαπλάσιοι σε αριθμό. Ταυτόχρονα, ο Ιωάννης Νταφώτης διετέλεσε Φρούραρχος των Αρχανών. Παρόλα αυτά, ο ριψοκίνδυνος αυτός πατριώτης δοκίμασε τελικά το δηλητήριο της αγνωμοσύνης, αφού οι περισσότεροι άνδρες του τον εγκατέλειψαν…
Το 1900 διορίζεται τιμής ένεκεν από τους Γάλλους Υγειονόμος στο Σουέζ. Το 1904 στρατολογεί 100 Κρήτες εθελοντές, με τους οποίους το 1905 εκστρατεύει στην Κεντρική Μακεδονία. Το 1912 πολεμάει για την απελευθέρωση της Ηπείρου, ενώ το 1915 αγωνίζεται υπέρ της συγκρότησης από την Κρητική Αδελφότητα Αιγύπτου μιας ¨Ελληνικής Λεγεώνας¨ για την ενίσχυση των συμμαχικών δυνάμεων.
Στο Κάιρο τώρα, οι αδελφές Κατερίνα, Ξένη και Ευαγγελία Βάθη, που μόλις είχαν εγκατασταθεί στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα, είχαν ιδρύσει το 1914 ένα σημαντικό Φιλολογικό Σαλόνι. Κόρες του Παπά Βάθη, εφημέριου στον Ι.Ν. Ζωοδόχου Πηγής Αθηνών, η πρώτη ήταν διευθύντρια του Ελληνικού Νοσοκομείου Καΐρου, η δεύτερη δασκάλα στην Κοινοτική Σχολή του Ζεϊτούν και η τρίτη, η Ευαγγελία, οδοντίατρος με ψύχωση για τον δημοτικισμό, σε τέτοιο βαθμό που στον κύκλο των διανοουμένων ήταν γνωστή ως ¨Καλοχαμπάρια¨, από τη ¨μετάφραση¨ του ονόματος της… Στα Σαλόνι αυτό, εκτός των άλλων σημαντικών ανθρώπων, σύχναζε όταν βρέθηκε κάποια εποχή στο Κάιρο και ο Στρατηγός Λαπαθιώτης με τον ποιητή γιο του Ναπολέοντα, ένα Σαλόνι που διατηρήθηκε για 10 χρόνια, πλουσιότατο από αποδοτικής απόψεως.
Και φτάνουμε στο 1924. Μια απροσδόκητη συνάντηση της Ευαγγελίας, της αφυπνίζει ένα παλιό αίσθημα και της ζωντανεύει το μοναδικό της ειδύλλιο, το οποίο είχε πλέξει κάποτε όταν φοιτούσε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Είχαν πρωτογνωριστεί στο πατρικό της σπίτι, όπου ο πατέρας της Παπά Βάθης τον προστάτευσε καταδιωκόμενο από τα όργανα της Ασφαλείας. Κάποτε όμως χωρίστηκαν, τράβηξε ο καθένας το δρόμο του και ξεχάστηκαν. Φαινομενικά όμως. Διότι ενδόμυχα ποτέ τους δεν έπαυσαν να ελπίζουν πως κάποια μέρα θα κατόρθωναν να επιτύχουν ότι είχαν ονειρευτεί και ποθήσει. Εκείνη χρόνια τώρα στο Κάιρο ως οδοντίατρος, κι εκείνος στο Υγιειονομείο του Σουέζ ως αξιωματικός εκπρόσωπος της Ελληνικής Κυβέρνησης. Αν και στην Αίγυπτο κι οι δυο τους δεν είχαν καμία επαφή ή επικοινωνία μεταξύ τους. Γι΄ αυτό και η απρόοπτη συνάντηση τους στο Κάιρο, σε μια χορευτική συγκέντρωση, τους επανέφερε στις ευτυχισμένες παλιές τους αναμνήσεις, ώσπου μια μέρα τα στέφανα του γάμου επισφράγισαν τους ευγενείς πόθους της Ευαγγελίας Βάθη και του Ιωάννη Νταφώτη !
Δυστυχώς όμως, ο γάμος αυτός ήταν γραφτό να αποβεί ο τάφος του έρωτα τους και το τέλος της επιστημονικής σταδιοδρομίας της Ευαγγελίας. Ψυχικός κλονισμός, προσποιητός κατά το πλείστον προς αποφυγή δυσάρεστων καταστάσεων εκ με μέρους των Ελληνικών Αρχών, οδηγεί τον Νταφώτη στο Φρενοκομείο της Αμπασίας, όπου πριν παρέλθει χρόνος πεθαίνει άδοξα στις 25/4/1928.
Η Ευαγγελία, μαζί με τις αδελφές της, ύστερα από το τραγικό φινάλε του όλου δράματος, αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την Αίγυπτο και να εγκατασταθούν στην Ασμάρα της Ερυθραίας. Κι έτσι το φιλόξενο σπίτι των αδελφών Βάθη διαλύεται και μαζί του και το Φιλολογικό Σαλόνι. Έκτοτε, κανείς από το περιβάλλον τους στο Κάιρο δεν έμαθε νέα τους και τα ίχνη τους σβήστηκαν όπως ο έρωτας της Ευαγγελίας και του Ιωάννη…
Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ