ΣΤΙΣ ΤΑΒΕΡΝΕΣ ΤΟΥ ΑΜΠΟΥΚΙΡ

 

Από τα τέλη του 19^ου αι. παρατηρείται εγκατάσταση Ελλήνων στο Αμπουκύρ, στο όμορφο αυτό παραθαλάσσιο προάστιο της Αλεξανδρείας. Στα 1920-21 κτίστηκε ο ναός των Αγίων Αναργύρων, ενώ η Ελληνική Κοινότητα Αμπουκύρ ιδρύθηκε το 1922, με πρόεδρο τον εκάστοτε εφημέριο της εκκλησίας.

Τρία ρεστοράν σημάδεψαν την αιγυπτιώτικη πορεία στο χρόνου της πόλης : Η ¨Ίμβρος¨ του Νικολάου Κοντού, το ¨Αμπουκύρ¨ του πρώην ζαχαροπλάστη Μανωλά και το ¨Ζεφύριον¨ που δημιούργησε ο Νικόλαος Τσαπάρης με τον ανιψιό του Γιάννη Καψιόκα και κατόπιν ανέλαβε ο γιος του πρώτου Περικλής Τσαπάρης (1929-2015), ένα κέντρο που παρά το θάνατο του λειτουργεί έως τις μέρες μας.

 

Πάλι στο κέφι το τσακίρ

ο νους μου πάει στο Αμπουκίρ,

χρόνια πια περασμένα

με συντροφιά εσένα.

 

Στα βράχια κάναμε βουτιές

μνήμες γλυκιές μα και βαθιές

στου Αμπουκίρ το δίχτυ

νύχτας δροσιάς  ξενύχτι.

 

Τώρα μια πόλη γίνηκε

και τ΄ όνειρο μας πνίγηκε

στ΄ Αμπουκιριού την πλαζ

στης μοίρας το κολάζ.

 

Που να ΄σαι τώρα έρωτα

και βράδια αξημέρωτα,

που να ΄σαι Αμπουκίρ

γλυκό, παλιό κεφίρ…

 

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

 

ΑΓΝΩΣΤΟΙ ΜΑ ΔΙΑΣΗΜΟΙ ΑΙΓΥΠΤΙΩΤΕΣ ΑΠΟΓΟΝΟΙ

ΕΛΙΑ ΚΑΛΛΙΓΕΡΑΚΗ

 

Η Έλια Καλλιγεράκη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1947 από πατέρα Κρητικό και μητέρα Αιγυπτιώτισσα. Είναι ανιψιά του Αιγυπτιώτη ηθοποιού Δήμου Σταρένιου. Τελειώνοντας το σχολείο, τα πρωινά εργαζόταν ως δακτυλογράφος σε δικηγορικό γραφείο και τα απογεύματα φοιτούσε στη σχολή Μανεκέν της Αντουανέτας Ροντοπούλου.

Έλαβε μέρος στα Καλλιστεία και εξελέγη Σταρ Ελλάς 1967. Ταξίδεψε στο Μαϊάμι και συμμετείχε στο διαγωνισμό για τον τίτλο ¨Μις Υφήλιος¨, όπου κέρδισε μια θέση στην τελική δεκάδα αλλά και τον τίτλο ¨Μις Φωτογένεια¨. Εκεί, έκλεισε συμβόλαιο με την Comité Français De L΄ élégance (Γαλλική Επιτροπή Ομορφιάς) και περιόδευσε δουλεύοντας ως μοντέλο σε διάφορες χώρες της Ευρώπης.

Στη συνέχεια, γράφτηκε στη Δραματική Σχολή του Γρηγόρη Βαφιά, ενώ παράλληλα εργάστηκε στο θέατρο με προσωρινή άδεια ασκήσεως επαγγέλματος. Επίσης, παρουσίασε το πρόγραμμα σε ρεβύ πίστας στα κοσμικά κέντρα ¨Βράχος¨ στην Πλάκα και ¨Παγκόσμιο¨ στο Ελληνικό. Αποφοίτησε με άριστα από τη σχολή, ερμηνεύοντας τον ομώνυμο ρόλο στην Αντιγόνη του Ανούιγ, σε σκηνοθεσία Κώστα Μπάκα.

Από το 1968 εργάστηκε στα θέατρα Εθνικού Κήπου, Βέμπο, Γκλόρια, Φλορίντα και Ρεξ. Ο Κώστας Πρετεντέρης την επέλεξε για έναν από τους πρωταγωνιστικούς ρόλους, στο ξεκίνημα της τηλεοπτικής σειράς ¨Η Γειτονιά μας¨, και ερμήνευσε τη Νόρα Κασανδρή. Μαζί με το Βάσο Δελακοβία (Βάσος Αδριανός) αποτέλεσαν το ρομαντικό ζευγάρι της ¨Γειτονιάς¨. Ταυτόχρονα εμφανίστηκε και σε άλλες τηλεοπτικές εκπομπές.

Στον κινηματογράφο ξεκίνησε με τις ταινίες της Φίνος Φιλμ ¨Πανικός¨ του Σταύρου Τσιώλη και ¨Διακοπές στο Βιετνάμ¨ του Πάνου Γλυκοφρύδη. Στη συνέχεια συνεργάστηκε με την Καραγιάννης-Καρατζόπουλος στις ταινίες ¨Ένας τρελός, τρελός Αεροπειρατής¨, ¨Ο άνθρωπος που γύρισε από τη ζέστη¨, ¨Τι 30, τι 40, τι 50¨ και ¨Τον Αράπη κι αν τον πλένεις¨.

Το 1974 εγκατέλειψε την καριέρα της για προσωπικούς λόγους. Εξακολούθησε να εργάζεται πίσω από την κάμερα μαζί με τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Πέτρο Πανταζή, κάνοντας εκπομπές για την τηλεόραση και το ραδιόφωνο, αλλά και εκφωνήσεις σε διαφημιστικά σποτ και ντοκιμαντέρ.

Το 1976 παντρεύτηκε με τον Πέτρο Πανταζή και το 1979 απέκτησαν το γιο τους. Έζησαν μαζί, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, μέχρι το Δεκέμβριο του 2008, όταν ο Πανταζής απεβίωσε. 

 

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

 

ΤΟ ΙΤΑΛΙΚΟ ΜΕΛΟΔΡΑΜΑ ΣΤΗΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ ΤΟΥ 1925

 

          Όταν στην παλαιά Αίγυπτο είχε εμφανιστεί από τη Σάρα Μπερνάρ ως τα μπαλέτα Μπολσόι προς τέρψη Αιγυπτιωτών και μη, η άφιξη των Μασκάνι και Λάζαρο στην Αλεξάνδρεια του 1925 αντιμετωπίστηκε θετικά μεν, αλλά χωρίς ιδιαιτερότητες από τον αιγυπτιώτικο τύπο της εποχής. Ας διαβάσουμε λοιπόν τι έγραψε ο αλεξανδρινός ¨Ταχυδρόμος¨ στις 29/10/1925 και 6/11/1925 για το Ιταλικό Μελόδραμα που επισκέφθηκε για σειρά παραστάσεων την Πόλη του Αλέξανδρου :

 

          Καλλιτεχνικό γεγονός αποτελεί η προσεχής άφιξη του μεγάλου Ιταλικού Μελοδράματος στο θέατρο ¨Μωχάμεντ Άλη¨ της πόλεως μας.

          Το ιταλικό αυτό μελόδραμα έρχεται αποκλειστικά για να δώσει παραστάσεις μόνο στην Αλεξάνδρεια και δεν έχει σχέση με το μελόδραμα του Βασιλικού Θεάτρου του Καΐρου.

          Ο θίασος έρχεται αύριο με την ¨Εσπερία¨ και αποτελείται από 140 πρόσωπα. Συνοδεύεται ως γνωστόν από τον μεγάλο μουσουργό κ. Μασκάνι, καθώς και από τον περίφημο τενόρο Λάζαρο.

          Εκ των πρωταγωνιστών του θιάσου αναφέρουμε τη γνωστή υψίφωνο Λίνα Σκαβίτσι, καθώς και την Μπιάνκα Μπελιτσόνι, μία εκ των μεγαλύτερων του κόσμου, η οποία θα υποδυθεί τη ¨Σαλώμη¨ του Στράους. Μεταξύ των άλλων, αναφέρουμε τρεις ακόμη τενόρους, τρεις βαρύτονους και πέντε κορυφαίους του χορού.

          Η πανηγυρική έναρξη του μελοδράματος θα γίνει στις 3 Νοεμβρίου με μεγάλη συναυλία, την οποία και θα διευθύνει προσωπικά ο Μασκάνι.

          Γενικά, ο περίφημος μουσουργός θα διευθύνει δέκα μελοδράματα. Από τα δικά του θα παιχθούν η ¨Καβαλερία Ρουστικάνα¨, ο ¨Φίλος Φριτζ¨, ο ¨Μικρός Ναύτης¨, η ¨Ίρις¨ και η μονόπρακτη ¨Τζανέττος¨ της οποίας η υπόθεση έχει ληφθεί από τον ¨Διαβάτη¨ του Φρανσουά Κοππέ.

          Ο ερχόμενος μελοδραματικός θίασος παρουσιάζει την εξής καινοτομία : Μετά το πέρας κάθε παραστάσεως, το μπαλέτο θα εκτελεί διάφορες καλλιτεχνικές επιδείξεις παρόμοιες με εκείνες που παρουσίασε άλλοτε η αλησμόνητη Πάβλοβα.

          Ο ιμπρεσάριος του Ιταλικού Μελοδράματος είναι ο κ. Μπρακάλε. Η τελευταία φορά που είχε φέρει μελόδραμα ήταν στην ¨Αλάμπρα¨ το 1911. Τότε μεταξύ των μελών του θιάσου συγκαταλεγόταν άγνωστος και άσημος, ο σημερινός διάσημος τενόρος Λάζαρο. Προ του 1911 ο Μπρακάλε διετέλεσε επί τρία συνεχόμενα έτη διευθυντής της Χεδιβικής Όπερας του Καΐρου, παρουσιάζοντας πρώτης γραμμής καλλιτέχνες. Έκτοτε, ταξίδεψε σε Ευρώπη και Αμερική με καλλιτέχνες περιωπής και προ πάντων με τον Καρούζο, με τον οποίο συνδεόταν φιλικά.

          Ο Μασκάνι τώρα, ο συνθέτης της Καβαλερίας Ρουστικάνα, είναι ο μεγαλύτερος ζων μουσουργός και ο μόνος από τους συναδέλφους του που ταξίδεψε πολύ σε Γερμανία, Γαλλία και Αμερική. Κι αυτό διότι ο Μασκάνι εκτός από διάσημος μουσουργός, είναι και ικανότατος διευθυντής ορχήστρας. Η μόνη χώρα που δεν είχε επισκεφθεί ακόμη ήταν η Αίγυπτος.

          Ο Λάζαρο, χωρίς υπερβολή, λογαριάζεται σήμερα ως ο μεγαλύτερος τενόρος του κόσμου, χωρίς να έχει ένα ορισμένο ρεπερτόριο. Μπορεί να τραγουδήσει σε μια ελαφρά όπερα όπως το ¨Ελιξίριο της Αγάπης¨ του Ντονιζέτι, καθώς και στον Τροβατόρε ή στην Αΐντα. Έχει τραγουδήσει ήδη στα μεγαλύτερα θέατρα του κόσμου, όπως στο Μετροπόλιταν της Νέας Υόρκης, το Κολόν του Μπουένος Άιρες, το Εθνικό Θέατρο της Αβάνας, το Βασιλικό Θέατρο της Μαδρίτης και τη Σκάλα του Μιλάνο. Έφτασε δε να πληρωθεί στην Αμερική 4.000 δολάρια κατά παράσταση. Μόνο από τα ποσοστά των δίσκων του κερδίζει 300.000 δολάρια το χρόνο. Έρχεται στην Αίγυπτο με τη σύζυγο του, κόρη εκατομμυριούχου της Κούβας, και με τα δύο παιδιά του. Επίσης, τον συνοδεύουν δύο θαλαμηπόλοι της γυναίκας του, ένας δικός του και ο ιδιαίτερος γραμματέας του. Στην Αίγυπτο θα τραγουδήσει σε έξι όπερες, αλλά συνολικά δώδεκα φορές.

          Η δυνατότερη πρωταγωνίστρια του θιάσου είναι η Λίνα Σκαβίτσι που έχει το ρεκόρ της φωνής. Άλλη είναι η Μπιάνκα Μπελιτσόνι, κόρη της Τζέμμα Μπελιτσόνι που πρώτη τραγούδησε την ¨Καβαλερία¨, η οποία είναι ηθοποιός που συγκεντρώνει φωνή, χάρη, ωραιότητα και μιμική.

          Για τον Έλληνα βαρύτονο Μ. Βαφειάδη, ο Μπρακάλε είπε πως μέχρι πρότινος του ήταν άγνωστος. Ο φίλος του όμως καλλιτέχνης Αυγ. Συναδινός όταν βρισκόταν στο Μιλάνο του τον παρουσίασε και τον παρακάλεσε να τον ακούσει. Και τον προσέλαβε αμέσως, πρώτον γιατί ήταν πολύ καλός και δεύτερον επειδή ήταν Αλεξανδρινός.

          Το μπαλέτο δεν αποτελείται από χορεύτριες συνηθισμένες. Πρόκειται για χορεύτριες γυμνασμένες υπό τη διεύθυνση του περίφημου καλλιτέχνη Νικόλα Γκουέρρα. Εκτός από τις πέντε κορυφαίες, υπάρχει ένας δεινός χορευτής, ο Καόρσι, μαθητής του Γκουέρρα, ο οποίος θριάμβευσε στη Σκάλα.

          Στο εσωτερικό του ¨Μωχάμεντ Άλη¨ θα γίνουν επισκευές. Οι τοίχοι των θεωρείων κατεδαφίστηκαν Δεν θα μείνει παρά ένα μικρό χώρισμα ούτως ώστε να μην εμποδίζεται ο θεατής και να δύναται να βλέπει προς όλες τις διευθύνσεις. Παραπετάσματα και επίπλωση νέα. Το υπερώο επίσης θα μεταρρυθμιστεί τελείως. Η διαρρύθμιση θα επεκταθεί παντού σε σημείο που το θέατρο αυτό θα αποκτήσει την καλύτερη ακουστική εξ όλων των θεάτρων της Αιγύπτου.

 

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

 

Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ ΣΤΟ ΧΘΕΣ ΕΝΕΠΝΕΕ ΠΟΙΗΣΗ 

ΚΑΙ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΑ ΜΕΛΩΔΙΕΣ

 

Γύρω στα 1920 η μικρή τότε ποιήτρια Κατίνα Παΐζη (1911-1996) βρέθηκε με την εύπορη οικογένεια της στην Αλεξάνδρεια. Ένα απόγευμα, όπως συνηθιζόταν στα αστικά αιγυπτιώτικα σπίτια, προσκλήθηκε σε φιλικό σπίτι για να ακούσει μουσική δωματίου. Εκεί γοητεύτηκε από το βιολοντσελίστα της ορχήστρας Γιώργο Ζωγράφο – τον οποίο αργότερα παντρεύτηκε – κι εμπνεόμενη από αυτόν τον νεανικό έρωτα έγραψε το παρακάτω ποίημα, που δεκαετίες αργότερα μελοποίησε ο Βασίλης Δημητρίου και το 1998 τραγούδησε τόσο εμφαντικά ο Χρήστος Θηβαίος:

 

Πόσο πολύ σ΄ αγάπησα, ποτέ δε θα το μάθης,/ καλέ, που δεν εχάρηκες στα χείλη μου φιλιά./ Απ’ τη ζωή μου επέρασες κι αλάργεψες κι εχάθης/ καθώς τα διαβατάρικα κι αγύριστα πουλιά./ Τα χέρια μου δεν έδεσα τριγύρω στο λαιμό σου,/ δεν έσταξε απ’ τα μάτια μου το δάκρυ μου θολό./ Κουνούσα το μαντήλι μου αλαφρά στο μισεμό σου/ και σιωπηλά σου ευχότανε η ψυχή μου στο καλό./ Δεν είδες το τρεμούλιασμα των κουρασμένων μου ώμων./ Δε μάντεψες τη θύελλα που εκλειούσα στην ψυχή./ Μήτε πως ήμουν σύντροφος των μακρυνών σου δρόμων/ κι όλη μου η σκέψη ανέκφραστη σ΄ άγγιζε προσευχή./ Κι αν ήρθαν μέρες πένθιμες και νύχτες θολωμένες,/ που η μοναξιά με τρόμαζε και μου ΄παιρνε το νου,/ τώρα κρατώ στη θύμηση στιγμές ευτυχισμένες/ κάποιου καιρού αλησμόνητου ωραίου κι αληθινού./ Κι αν δεν προσμένεις να με δεις κι εγώ πως θα ξανάρθεις,/ ω εσύ, του πρώτου ονείρου μου γλυκύτατη πνοή,/ αιώνια θα το τραγουδώ κι εσύ δεν θα το μάθεις/ πως οι στιγμές που μου ΄δωκες αξίζουν μια ζωή.

 

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ