ΤΟ ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΝΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΣΤΟΝ ΠΑΥΛΟ ΜΕΛΑ

Ο θάνατος του Μακεδονομάχου Παύλου Μελά στις 13/10/1904 όπως ήταν φυσικό συγκλόνισε τους Αιγυπτιώτες Έλληνες, οι οποίοι μέσω των εφημερίδων καθημερινά ενημερώνονταν για τις συνταρακτικές εξελίξεις της εποχής στην αλύτρωτα ελληνικά εδάφη.

Έτσι, πλήθος κόσμου συμμετείχε σε τελετές στη μνήμη του που έλαβαν χώρα από το Κάιρο ως το Πορτ-Σάιτ, κι από το Ασσιούτ ως το Μπένι Σουέφ.

Στην Αλεξάνδρεια, με πρωτοβουλία του λυκειάρχη και έναν από τους ιδρυτές της νεοπαγούς τότε ελληνικής αλεξανδρινής Τεκτονικής Στοάς ¨Μέγας Αλέξανδρος¨ Αθανασίου Λασπόπουλου το μνημόσυνο του ήρωα έλαβε χώρα στο ελληνικό νεκροταφείο της πόλης στις 28/11/1904 όπου οι ¨παραστάντες δεν λησμονήσωσι τας θερμάς συγκινήσεις και τας πατριωτικάς εξάρσεις, τας οποίας επροκάλεσαν η ιεροτελεστία υπό του Μακεδόνα ιερέως Δ. Αγοραστίδη, η ψαλμωδία της νεκρωσίμου ακολουθίας και ο απαγγελθείς επιμνημόσυνος και πατριωτικώτατος λόγος του Λασπόπουλου¨.

Και είναι ακριβώς αυτόν το λόγο του Αθ. Λασπόπουλου που θα αναδημοσιεύσουμε, σαν ένα θυμητάρι τιμής στον σπουδαίο Άνδρα, Έλληνα και Πατριώτη Παύλο Μελά :

¨Ζωήν ατελεύτητον και αιωνίαν εζήλευσας Παύλε Μελά και τοιαύτην επεδίωξας και απήτησας δια του Ηρωϊκού σου θανάτου εν τη ιερά της Μακεδονίας γη. Ω ! ναι ! επόθεις ελευθερίαν και ανακούφισιν των δεινοπαθούντων αδελφών και έσπευσας μη οκνήσας να προκαταβάλης Συ πρώτος την ζωήν σου κατά Μ. Βασίλειον λέγοντα ¨Ου ένεκεν ζην εθέλεις, και αποθανείν μη κατόκνει¨.

Παρείδες εν τη σημερινή ολοφρόσυνη την χλιδήν και τον κόσμον του πλούτου και της ματαιότητος και ως μετέωρον φαεινόν επεφάνης ουχί να σβεσθής αλλά να σελαγίζης αναλάμπων και προϋδοποιών εις ημάς αμνημονούντας και ολισθαίνοντας !

Τους βαρβάρους καταλαλούντας και υβρίζοντας το Γένος, τους κρεουργούντας και βασανίζοντας τους αδελφούς ανέλαβες να διδάξης και να αποφιμώσης τους επισκοτίζοντας την ιστορίαν και τον ορθόν λόγον και το δίκαιο δια της δυναμίτιδος και της βίας ζητούντας να επιβάλωσι γενόμενος Απολογητής πανίσχυρος και Μάρτυς Άγιος, υπεραπολογηθείς και εξαγνίσας δια του αίματος σου πάσαν ημών αμαρτίαν και δι΄ Αίγλης Εθνικής ενδόξου μέλλοντος επιλαμπρύνας την σκοτεινήν αχλύν, ήτις μέχρι της χθες υπεκάθητο ζοφώδης και παγερά ανά την Εθνικήν ατμόσφαιραν !

Και δια τούτο σύμπαν το Ελληνικόν απ΄ άκρου εις άκρον του κόσμου όλου συνεταράχθη, συνεκινήθη επί τω θανάτω σου και ευγνωμονούν δεήσεις αναπέμπει και μνημόσυνα τελεί δια τούτο και σήμερον ενταύθα οφειλήν σμικράν αποτίομεν μνημονεύοντες του ονόματος σου και δεόμενοι υπέρ της ψυχής σου του Ήρωος και των άλλων συναθλητών σου, των Ηρωϊκώς τον θάνατον ευρόντων εν τη περιβλέπτω χώρα του Μεγάλου εκπολιτιστού.

Δεν ετάφη, ω φιλόχριστον και φιλόπατρι ακροατήριον, δεν ετάφη ο Παύλος εν τάφω καλλιμαρμάρω και οικογενειακώ και εν τη μερίμνη των οικείων αυτού και φίλων. Ήτο στενός δι΄ αυτόν ο χώρος ! Έπρεπε να εκτεθή και επεξετάθη εις τας αγκάλας της Μεγάλης Μητρός, εις τα στήθη και την καρδίαν απάντων των Ελλήνων ανδρών αγαθών πάσα γη τάφος : ¨άπαντι βροτώ θνήσκοντι πάσι γη τάφος¨ κατά τον Θεολόγον.

Μοναδική και εξαιρετική όλως εις την ιστορίαν της Νέας Ελλάδος η αυτοθυσία και αυταπάρνησις του Παύλου Μελά. Και παις έτι αν δεν έπαυε μελετών και αναγιγνώσκων τας πατριωτικάς διδασκαλίας του φλογερού και Παιδαγωγού του θείου του Λέοντος Μελά ! Και ως εκ του δεσμού του νέου οίκου τον οποίον εσχημάτισεν ανδρωθείς, κατέστη φλογερός και ένθους και μέγας της Πατρίδος πρόμαχος, στρατιώτης γενναίος, ακράτητος πολεμιστής.

Φιλόστοργος υιός, φιλοστόργων γονέων και ευγενών δεν ελησμόνει εν τη πατριωτική καρδία να προσφωνή και τάδε εις την καθημερινήν προσευχήν του, προσευχήν Πανελλήνιον, προσευχήν αξίαν εις πάντα Ελληνόπαιδα :

Πατρίς μου φιλτάτη, Ελλάς ωραία,

Ως άλλην μητέρα Σε αγαπώ !

Πατρίς μη λυπείσαι, έσο γενναία

Φιλόστοργον τέκνον Σου θα φανώ

Το Παν θα προσφέρω εις τον βωμόν Σου !

Και πλούτον και δόξαν και την ζωήν !

Αν όμως δεν γίνω τέκνον πιστόν Σου,

Κατάραν θείαν ας έχω ! Αμήν !

          Και προσήνεγκε τα πάντα εις τον βωμόν την πατρίδος και πλούτον και δόξαν και την ζωήν. Και δεν κείται ήδη τεθαμμένος νεκρός και άπνους, αλλ΄ αθάνατος και δεδοξασμένος εξυμνούμενος και δοξαζόμενος εις αιώνα τον άπαντα, διότι ¨οι αγαθοί ου μετά λήθης άτιμοι κείνται, αλλά μετά μνήμης τον αεί χρόνον υμνούμενοι θάλλουσι¨ κατά τον σοφόν μαθητήν του σοφωτάτου διδασκάλου Σωκράτους.

          Το έργον σου, αείμνηστε Παύλε Μελά, είναι αθανασίας πλήρες και ¨η αυτοθυσία σου θα χρησιμεύση ως αφετηρία νέας και συντόνου υπέρ της Μακεδονίας δράσεως¨ ως διδάσκει και η αξία σου σύζυγος, η εκ Μακεδονίας αύτη Δάκαινα σύζυγος και μήτηρ, διδάγματα αληθή και θούρα είναι όσα εν τη μεγάλη δοκιμασία της αναγκάζεται να είπη ή να γράψη προς τους γράφοντας ή παραμυθουμένους Αυτήν.

          Ο θάνατος σου βάλσαμον και ζωήν επέχυσε και έδωκεν εις τους καθ΄ εκάστην θνήσκοντας και εν σκιά θανάτου διατελούντας Έλληνας, ο τοιούτος δε θάνατος παρεσκεύασε και παρασκευάζει νέαν εθνικήν ζωήν, ζωήν τελείαν και ανάστασιν.

          Εάν εις την ευχήν σου κατά την επιθανάτιον ιεράν στιγμήν σου, δεν είχες άλλους ακροατάς ή μόνον τους συναγωνιστάς σου, μη λύπου, μη θλίβου, γενναίε της Μακεδονίας υπερασπιστά. Ανά την οικουμένην διελαλήθη η διαθήκη των ευχών και πόθων σου. Εις την Μακεδονίαν σου θα αναστηλωθή η λεοντόθυμος μορφή σου και ο χους του τάφου σου θα μένη προσκύνημα εσαεί τρισάγιον, της δε διαθήκης σου και επωδός των έργων σου θ΄ ακούης εις το μέλλον άδοντας :

Πατρίς φιλτάτη Μακεδονία

εντός σου μέλλον και δόξαν κλείεις

και εκ των ορέων σου αναδύεις

Πατρίς μεγάλη, μήτηρ φαιδρά

τα σύμβολα σου είναι η ζωή μου,

θρησκεία, γλώσσα τα ιερά.

          Και νυν ψηχή αγία (του Παύλου Μελά) ησύχαζε εν τη χορεία των εκλεκτών του Κυρίου, των αγίων μαρτύρων της Πίστεως και Πατρίδος. Εν ταις προς τον Πλάστην στιγμαίς της ιεράς σχολής σου ενίσχυε μετά των άλλων συμμαρτύρων τον ευγενή του Γένους αγώνα. Και μη φοβού, δεν θ΄ αμελώμεν, την Πατρίδα να τιμώμεν. Το όνομα σου έσται αθάνατον εν ημίν.

Και εν όσω ζη Ελλάς και υπάρχει ιστορία

θα είναι ένδοξος η μνήμη σου η αγία.

Εν όσω υπάρχει Μακεδονία

θα μένη η μνήμη σου Αιωνία !¨.

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ