ΟΙ ΣΤΗΛΕΣ ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ

Στήλη Πομπήιου

          Στήλη καλείται ένα μεγάλο κομμάτι πέτρας, μαρμάρου ή μετάλλου στημένο σε εσωτερικό ή εξωτερικό χώρο, το οποίο φέρει χαραγμένες επιγραφές ή άλλα στοιχεία.

Για την Αίγυπτο, φημισμένη είναι η Στήλη της Ροζέττης που σήμερα φιλοξενείται στο Βρετανικό Μουσείο, μια πλάκα από μαύρο γρανίτη που χρονολογείται στον 2^ο π.Χ. αιώνα και φέρει την ίδια επιγραφή σε τρία συστήματα γραφής, ιερογλυφικά, δημώδη αιγυπτιακά και ελληνικά, στήλη που ανακαλύφθηκε το 1799 και συνέβαλε καθοριστικά στην αποκρυπτογράφηση των ιερογλυφικών από τον Σαμπολεόν.

          Στην Αλεξάνδρεια τώρα, η πιο γνωστή Στήλη είναι εκείνη του Πομπήιου, μια ρωμαϊκή θριαμβική στήλη που θεωρείται η ψηλότερη που αναγέρθηκε ποτέ εκτός Ρώμης και Κωνσταντινούπολης, αφού με τη βάση της έχει ύψος 26,85 μ. Από τους μεγαλύτερους μονόλιθους του κόσμου, είναι κατασκευασμένη από γρανίτη του Ασσουάν και ζυγίζει 285 τόνους. Πήρε λανθασμένα την ονομασία της από τον Πομπήιο, αφού θεωρούταν πως βρισκόταν πάνω από τον τάφο του, ενώ στην πραγματικότητα είχε στηθεί στα τέλη του 3^ου αι. π.Χ. από τον Αίλιο Πούμπλιο προς τιμήν του Αυτοκράτορα Διοκλητιανού. Η Στήλη βρίσκεται στο νότιο τμήμα της Αλεξάνδρειας, μεταξύ της λίμνης Μαριούτ και των ακτών της Μεσογείου, κοντά στο Σεράπειο.

          Μια δεύτερη Στήλη της Αλεξάνδρειας ήταν εκείνη της Σιλσίλας, που δεν γνωρίζουμε σήμερα που βρίσκεται. Τοποθετήθηκε στις αρχές Ιουλίου του 1950 και σχετικά διαβάζουμε στον αλεξανδρινό ¨Ταχυδρόμο¨ τα εξής : ¨Η Δημαρχία Αλεξανδρείας τοποθέτησε αθόρυβα στις τέσσερεις πλευρές της Στήλης της Σιλσίλας επιγραφές στην Αραβική, Ελληνική, Λατινική και Γαλλική γλώσσα προς διαιώνιση της χαρμόσυνης ανάρρησης στο Θρόνο της Α.Μ. Φαρούκ Α΄ την 7 Σάφαρ 1355 (28 Απριλίου 1936). Η Αλεξάνδρεια τοιουτοτρόπως προικίζεται με μία ακόμη Στήλη […]. Οι Έλληνες της Αλεξάνδρειας με χαρά θα πληροφορηθούν ότι η Δημαρχία μας αφιέρωσε μία των επιγραφών και στη γλώσσα εκείνων οι οποίοι είχαν δικαιώματα πολιτογράφησης Πολιτών Αλεξανδρινών. Η γραφή είναι η της Ελληνιστικής Εποχής της Αλεξάνδρειας των Πτολεμαίων, το δε κείμενο αυτό είναι το μακροσκελέστερο μετά τη λατινική επιγραφή, καθότι και το αραβικό κείμενο και το γαλλικό είναι λακωνικά. Ιδού η επιγραφή Ελληνιστί : ¨(Στέμμα Βασιλικό). Αγαθή τύχη Φαρούκ τω πρώτω υπέρ αιωνίου μνήμης εκείνης της ημέρας, εν η την βασιλείαν παραλαβών, τους Αιγυπτίους ευεργετών διατελεί ο Δήμος των Αλεξανδρέων ενοιάς χάριν ιδρύσατο έτους ΙΓ΄ Παχών Γ΄¨. Αξία συγχαρητηρίων η Δημαρχία μας δια την επιτυχή ιδέα, η οποία τιμά την πόλη¨. Η επιγραφή αυτή είχε μεταφραστεί εκ του γαλλικού το 1948 από τον Θ.Δ. Μοσχονά και το 1950 έλαβε την τελική μορφή της και με τη βοήθεια του Διευθυντή του Μουσείου της πόλης Αντριάνι. Το τέλος της επιγραφής ¨Έτους ΙΓ΄ Παχών Γ΄¨ σημαίνει 13 έτη από της 28 Απριλίου, Παχών δε είναι ο αντίστοιχος αιγυπτιακός μήνας.

Ας σημειωθεί, η ύπαρξη επίσης στην Αλεξάνδρεια της Στήλης Κίτσενερ, της Στήλης Βικτώριας και της Στήλης του Κηπαρίου του Μεγάρου του Συμβουλίου Καθάρσεων.

Στήλη πεσόντων 1912-13

Από ελληνικής πλευράς, καταγράφουμε πως στον αυλόγυρο του Ευαγγελισμού υπάρχουν οι εξής στήλες : Εις τους εξ Αιγύπτου Έλληνες προμάχους της πατρίδος πεσόντας κατά τον μέγα πόλεμον (1919-1922), Υπέρ πατρίδος ενδόξως πεσόντες παλαιοί μαθηταί των Σχολείων της Ελληνικής εν Αλεξανδρεία Κοινότητος (1912-1913, 1916-1922, 1940-1945), Υπέρ πατρίδος ενδόξως πεσόντες Έλληνας Αλεξανδρείας κατά τον πόλεμον 1940-1945, Ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος (26/4/1941), Και συ διαβάτα που περνάς είπε στην Ελλάδα κάτω πως είμεθα θαμμένοι εδώ πιστοί στο θέλημα της (1943, ο Οργανισμός Παλαιών Πολεμιστών Ελλάδος εις τους εν Ελ Αλαμέιν ηρωικώς πεσόντας Έλληνας πολεμιστάς, καθώς και η Στήλη Εις τους εξ Αιγύπτου Έλληνας προμάχους της πατρίδος πεσόντας κατά τους πολέμους 1912-1913.

Πηγές : ¨Ταχυδρόμος¨, Αλεξάνδρεια 9/7/1950, 10/7/1950 – Αιγυπτιώτικο Αρχείο Ν.Κ. Νικηταρίδη – en.wikipedia.org

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ