ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΠΕΤΡΙΔΗΣ

Ο Αιγυπτιώτης Πρωτοπόρος Ιατρός

          Συνεχίζοντας τη συμπλήρωση του πονήματος μου ¨Αιγυπτιώτικες Προσωπικότητες του Χθες¨ (εκδ. Αγγελάκη, Αθήνα 2017) καταγράφουμε βιογραφικά στοιχεία του σπουδαίου Αιγυπτιώτη Ιατρού Αριστείδη Πετρίδη :

Γεννήθηκε στη Δροβιάνη της Βορείου Ηπείρου το 1857, όπου και έτυχε της στοιχειώδους εκπαίδευσης. Τα γυμνασιακά μαθήματα παρακολούθησε αρχικά στο περίφημο γυμνάσιο των Ιωαννίνων και κατόπιν σ΄ αυτό της Πάτρας όπου στάλθηκε από τον πατέρα του από το φόβο της επικείμενης επανάστασης του Λυκουρσίου. Κατά το 1880 εγγράφηκε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, της οποίας ανακηρύχθηκε διδάκτορας το 1884.

Το 1890 προσλήφθηκε ως εσωτερικός ιατρός του Ελληνικού Νοσοκομείου Αλεξανδρείας και ως ιδιαίτερος βοηθός του ιατρού Ζαγκαρόλα, υπό τον οποίο εργάστηκε ως το 1898. Το 1899 η Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας του ανέθεσε το Χειρουργικό Τμήμα του Νοσοκομείου, το οποίο διεύθυνε ως το 1926 οπότε αποσύρθηκε από την ενεργό υπηρεσία, ονομασθείς επίτιμος χειρουργός του Ελληνικού Νοσοκομείου.

Οι πρώτες του επιστημονικές εργασίες ήταν εργαστηριακές και μάλιστα μικροβιολογικές. Κι αυτό γιατί όταν το 1892 φιλοξενήθηκε στο Ελληνικό Νοσοκομείο Ευρωπαϊκή Επιστημονική Αποστολή υπό το Γερμανό Βάλτερ Κρούσε και τον Ιταλό Αλεσάνδρο Πασκουάλε προς μελέτη της δυσεντερίας και του αποστήματος του ήπατος στην Αίγυπτο, ο Πετρίδης παρακολούθησε τις επιστημονικές αυτές έρευνες και εξοικειώθηκε με το νέο αυτό ιατρικό κλάδο της μικροβιολογίας που έκανε τότε γιγάντια βήματα. Έτσι, μετά την αναχώρηση των ξένων μπόρεσε να αναλάβει τη διεύθυνση του μικροβιολογικού εργαστηρίου και να επιχειρήσει πρωτότυπες επιστημονικές έρευνες. Η πρώτη από αυτές που δημοσιεύτηκαν ήταν της ¨παθογένειας της δυσεντερίας και της παθογένειας των αποστημάτων του ήπατος των θερμών χωρών¨, ενώ η δεύτερη και σπουδαιότερη ήταν η ¨εγχειρητική μέθοδος των αποστημάτων του ήπατος και δη των πολλαπλών τοιούτων¨, εισάγοντας έτσι μία μέθοδο χειρουργικής θεραπείας του ηπατικού αποστήματος (μέθοδος πολυπλευρο-διαφραγματομίας), η οποία μνημονευόταν στα κλασικά συγγράμματα χειρουργικής. Κατά δε το τρίτο Τοπικό Ιατρικό Συνέδριο του 1930 της Αιγυπτιακής Ιατρικής Εταιρίας, ο κοσμήτορας της Ιατρικής Σχολής Καΐρου και πρόεδρος του συνεδρίου Άλη Πασάς Ιβαρήμ στην εναρκτήριο ομιλία του έπλεξε το εγκώμιο της αιγυπτιώτικης ελληνικής χειρουργικής, διακηρύσσοντας παράλληλα τη χρησιμότητα της χειρουργικής μεθόδου του Πετρίδη. Νωρίτερα, το 1928 στο Διεθνές Συνέδριο Υγιεινής και Τροπικών Νοσημάτων του Καΐρου αποδείχθηκε πως η πρώτη επιστημονική παρατήρηση μετά μικροσκοπικών εξετάσεων της βιλχαρζιώσεως εν τη γυναικολογία δεν έγινε στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα, αλλά στο Ελληνικό Νοσοκομείο Αλεξανδρείας από τον Πετρίδη. Γενικότερα εκτέλεσε και άλλες εργαστηριακές έρευνες, όπως επί του χολώδους τύφου και της ανευρέσεως των χολερικών δονακίων στο αίμα. Εκτός των εργαστηριακών εργασιών είχε δημοσιεύσει και ανακοινώσει σειρά ενδιαφέροντών κλινικών παρατηρήσεων.

Στην Αλεξάνδρεια υπήρξε πολύτιμος εμψυχωτής της ιατρικής κίνησης, χάρις της συμβολής του στο Ιατρικό Τμήμα του ελληνικού συλλόγου επιστημόνων ¨Πτολεμαίος¨, του οποίου επί σειρά ετών προέδρευσε. Εκτός από την επιστημονική του σταδιοδρομία είχε να επιδείξει εθνική και κοινωνική, με αποκορύφωμα τη συμβολή του στην επιτυχία του Ελληνικού ¨Κυανού Σταυρού¨, του οποίου υπήρξε από τους ιδρυτές, ενώ ήταν από τους οργανωτές του αγώνα κατά της φυματίωσης στην Αίγυπτο με σχετικές διαλέξεις και προβολές ταινιών.

Πέθανε στις 30/7/1936, αφήνοντας πίσω το γιο του, επίσης σπουδαίο ιατρό Παύλο Πετρίδη (1886-1949), ο οποίος εργάστηκε επί 40 χρόνια ως χειρουργός και ως Διευθυντής της Χειρουργικής Κλινικής του κοινοτικού Ελληνικού Νοσοκομείου Αλεξανδρείας, συγγράφοντας πάνω από εκατό επιστημονικές εργασίες.

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ